ŞANTİYE KURULUMU VE İŞLETİLMESİ
Şantiye yapının üretildiği, üretimle ilgili gerekli planlamaların yapıldığı ve uygulandığı sahadır. Şantiyeyi, yapı üreten fabrika olarak tanımlamak da mümkündür. Şantiyenin uygun planlanması ve yönetilmesi çok yönlü yararlar sağlamaktadır.
Şantiye Yerleşim Projesinin Hazırlanması
Şantiyede neyin nereye konulacağı veya yapılacağının gösterildiği projeye şantiye yerleşim projesi denilmektedir. Şantiye projesinin hazırlanması için sırayla aşağıdaki çalışmalar yapılmaktadır.
a) Şantiye kurulacak yer ile ilgili bilgi toplanmalı
• Şantiye kurulacak yerin topoğrafik yapısı incelenmeli, gerekirse bazı haritalardan yararlanılmalıdır
• Şantiyeye ulaşım olanakları araştırılmalıdır.
şantiyede yapılması gerekli yardımcı binalar, niteliği ve sayısı belirlenmelidir. Bu binalar:
--atölyeler
--gereç depoları
--açıkta düzenlenen depo yerleri olabilir.
Bunların sayısı ve niteliği şantiyenin yerleşim yerlerine uzaklığına ve yüklenicinin malzeme temini konusundaki politikalarına bağlıdır.
• Şantiyede kullanılacak iş makineleri dikkate alınarak park yerleri, tamirhane, yedek parça deposu ve şantiye içi servis yolu ihtiyacı belirlenir.
• Şantiyede sürekli kalacak işçi ve teknik eleman sayıları belirlenerek bunların ihtiyacı olacak lojman, yemekhane, soyunma odaları, wc sayıları, banyo yerleri belirlenmelidir.
• Elektrik enerjisinin nereden temin edileceği ve nasıl sağlanacağı kararlaştırılmalıdır.
• Günlük kullanılacak su ihtiyacı belirlenir ve bunun nereden temin edileceği kararlaştırılır.
• Şantiye büyük yerleşim yerlerinden uzaktaysa, şantiyede fırın, kantin ve hamam gibi yapıların yapılması kararlaştırılmalıdır
• Şantiyede ısıtma ve soğutma sistemleri kullanılacaksa bunların türü belirlenmeli, hangi yapılarda yer verileceği kararlaştırılmalıdır.
b) Şantiye projesinin oluşturulması
Toplanan bilgiler ışığında şantiyede neyin nerede kullanılacağı kroki olarak belirlenir. Bu çalışma mutlaka yapılmalıdır. Şantiye projesi hazırlamanın yararlarını 3 başlıkta toplamak mümkündür:
--gereksiz nakliyeleri önler
--malzeme israfını önler
--iş kazası olasılığını azaltır.
Şantiyede İhtiyaç Duyulacak Yardımcı Binalar
• Atölyeler
• Depolar
• İşçi barakaları / lojmanlar
• Yemekhane
• İdari bina
• Araç park yerleri
• Tamirhane
• İbadethaneler
• Kantin
• Fırın
• Sağlık hizmeti veren yerler / revir
• Güvenlik binaları
• Sosyal tesisler
• Sosyal tesisler
Şantiyenin Kurulması
Şantiye durum planı esas alınarak önce şantiye yardımcı binalarının projelendirilmesine geçilir. Ayrıca şantiye şefi ve yardımcısı atanıp ilgili ekipte bir planlama çalışması başlatılır. Bu planlama çalışmasında:
• hangi makine ve malzemenin hangi sırayla şantiyeye sevk edileceği kararlaştırılır.
• Şantiyede yapılacak bina ya da tesislerin öncelik sırası belirlenir.
• Şantiyede ilk kurulma sırasında görev alacak personel belirlenir.
Yukarıdaki plan çerçevesinde kurulma çalışmaları başlatılır.
Şantiye şefi, şantiyesine yakın hastane, karakol, laboratuar gibi kurum ve kuruluşları ziyaret ederek şantiyesinin yeri hakkında bilgi vermeli, iletişim olanaklarını bildirmelidir.
Şantiyede yapılacak önemli işlerden biri de şantiye etrafının çevrilerek güvenliğin sağlanması ve iletişim sisteminin kurulmasıdır.
Şantiye İçi Yolları (Servis Yolları)
Şantiye içerisinde araç trafiğinin temini amacıyla oluşturulan yollara ‘servis yolu’ denilmektedir. Servis yolları belirlenirken:
• Şantiyede kullanılacak araçların tonajları ve fiziki boyutları
• Trafik yoğunluğu
• Yolun kullanılma süresi
• Arazinin topoğrafik durumuna bağlı olarak yatay ve düşey kurblar.
Yollar projelendirilirken yukarıda belirtilen hususlar yanında özellikle depo ve atölye civarlarında gerekli yaklaşım ve manevra mesafelerini de göz önünde bulundurularak uyarı levhaları tespit edilmelidir.
Haberleşme Sistemi
Şantiyede haberleşme sisteminin nasıl olacağı düşünülmeli ve ilk yapılacak işler arasında olmalıdır. Şantiye içinde telli haberleşme öngörülecekse telefon direkleri 40-50 m arayla 7-8 m yüksekliğinde, genelde yollara paralel şekilde yerleştirilmektedir.
kaynak: Prof.Dr.M.Emin Öcal' ın ders notlarından.
