SİLİNDİR YARMA DENEYİ
Çekme dayanımının dolaylı olarak saptanmasında kullanılan diğer bir deney türü de “silindir yarma deneyi” veya “brezilya deneyi” olarak adlandırılan deneydir. Son kırk yıldır silindir yarma deneyi kiriş deneyinden daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunun nedeni deney sonuçlarında görülen sapma ve dağılımın daha az olmasıdır. Bu deney, pres tablasına yatay olarak yerleştirilen bir standart silindir numunesinin (15x30 cm) altına ve üstüne yerleştirilen çelik lamalara dik yönde basınç uygulanarak gerçekleştirilmektedir. Kırılma silindirin yük ekseni boyunca yarılması ile oluşmaktadır. Yarma deneyi ve kırılma biçimi ise aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Elastisite teorisinden hatırlanacağı gibi şekilde gösterilen biçimde yüklenen bir silindirin yük ekseni doğrultusundaki düzleminde birbirine dik asal çekme gerilmelerinin eleman çapı boyunca dağılımı şekilde gösterildiği gibidir. Yükün uygulandığı yerlerde oluşan yerel basınç gerilmeleri çap boyunca hemen hemen sabit kalmaktadır. Yükün uygulandığı noktalarda oluşan yerel basınç gerilmelerinin ezilmeye neden olmasını önlemek için yükün belirli bir alana yayılmasına dikkat edilmelidir. Böylece yerel basınç gerilmeleri ezilmeye neden olmayacak düzeyde tutulabilir.
Bu tür deney elemanında yarılma (kırılma) çekme gerilmelerinden meydana gelmesine rağmen elde edilen sonuçlar betonun gerçek çekme dayanımını vermeyecektir. Bunun da nedeni betonun tek yönlü gerilme altındaki dayanımının çok yönlü gerilme altındakinden farklı oluşudur. Bu nedenle silindir yarma deneyi de dolaylı bir çekme dayanımı deneyi olarak tanımlanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder