BRİKET VE HAZIR BLOKLU ÜRÜNLER İLE DUVAR ÖRÜLMESİ

1. BRİKET DUVAR ÖRGÜSÜ

1.1. Briketler

Yapıların imalatında uzun yıllardan beri kullanılmaya devam eden boşluklu ve dolu olarak kalıplarda şekillendirilmiş betondan imal edilen hafif bir yapı malzemesi olan briketler duvar örgüsünde kullanılan ana malzemelerden bir tanesidir.

1.1.1. Tanımı

Volkanik esaslı ponza (bims) taşı ile çimento karışımından elde edilen harcın çeşitli kalıplara dökülerek boşluklu ve dolu olarak üretilen hafif yapı malzemesine (hazır bloklarına) briket denir.

1.1.2. Çeşitleri

 Ebatlarına göre çeşitleri:

 25’lik briket (25x20x40)

 20’lik briket (20x20x40)

 15’lik briket (15x20x40)

 10’luk briket (10x20x40)

1.1.3. Kullanıldığı Yerler

 Sıvanacak her türlü duvarda,

 Taşıyıcı olmayan duvarda,

 Döşemelerde,

 Bahçe duvarlarında,

 Depolarda,

 Tarım ve besi yapılarında kullanılırlar.

1.2. Briket Duvar Örme Kuralları

 Birinci ve sonuncu briket konulurken briketin kendi şakulüne bakılmalıdır.

 Briket duvarını pratik yapmak için köşeler düzgün kaldırılmalı köşelerden ip çekilerek ortalar örülmelidir.

 Düşey derzler en az 10 cm veya blok boyu yarısı kadar şaşırtılmalıdır.

 Düşey derz kalınlığı en az 10 mm olmalıdır.

 Yatay derz kalınlığı en az 12 mm olmalıdır

 Duvar yükseldikçe şakül ile diklik kontrolü yapılmalıdır.

 Yatayda, duvarın doğrultusunun doğru olması için boyuna ip çekilmelidir.

 Plastik kıvamda harç kullanılmalıdır.

1.3. Briket Duvar Örülmesi

Briket duvar örülmesi için aşağıdaki işlem basamakları takip edilmelidir:

 Duvar örme mesafesinin başlangıç ve bitiş noktalarını belirleyiniz.

 Başlangıç ve bitiş noktalarına yerleştirilecek briketleri hazırlayınız.

 Başlangıç ve bitiş noktalarına yerleştirilecek briketlerin yerlerine yeteri kadar harç koyunuz.

 Harcın üzerine briketleri terazisinde yerleştiriniz.

 Her iki uçtaki briketlerden önce birine ipin bağlı olduğu çiviyi sıkıştırınız.

 Sonra ipi karşı brikete kadar çekip gerdirerek sıkıştırınız.

 Duvar doğrultusunun doğruluğunun sağlanması için, briketlerin serbest uçları ile ip arasında ortalama 1mm boşluk olacak şekilde briketleri ayarlayınız.

 İpe göre, harçlı olarak araya briketleri yerleştiriniz.

 İkinci sıra için iki uca sırayla harcını ve briketleri yerleştiriniz.

 Briketleri terazisinde yerleştiriniz.

 İpi çekiniz.

 Duvar doğrultusu doğruluğunun sağlamasını yapınız.

 İpe göre, araya briketleri yerleştiriniz.

 Duvar örme şekline göre birinci ve kinci sırayı kuralına uygun örünüz.

 Duvar yükseldikçe duvarın dikliğini çekülle kontrol ediniz.

2. HAZIR BLOK DUVAR ÖRGÜSÜ

2.1. Hazır Bloklar

Duvar örgü kural ve esaslarının çok değişmediği ancak briket, tuğla yerine muhtelif ölçülerde hazır blokların kullanıldığı hazır bloklarla duvar örgüsünü detaylı olarak inceleyeceğiz.

2.1.1. Tanımı

Kil, bims ve beton gibi çeşitli malzemelerden muhtelif ölçü ve biçimlerde imal edilen, yapılarda duvar örülmesinde kullanılan hazır malzemelere “hazır bloklar” denir.

2.1.2. Çeşitleri

 Kilden imal edilen bloklar

 Bims ve yüksek fırın cüruflarından imal edilen bloklar

 Betondan imal edilen bloklar

 Taştan imal edilen bloklar

2.1.3. Kullanıldığı Yerler

 Her türlü duvar yapımında,

 Kemerlerde,

 Kolon yapımında,

 Köprü yapımında,

 Lento yapımında,

 Hatıl yapımında,

 Yol kaplamalarında,

 Bina cephe kaplamalarında kullanılır.

2.2. Hazır Blok Duvar Örme Kuralları

 İlk sıra yatay derzi 3-4 cm olmalıdır(3-4 cm olmayacak yerin durumuna göre gereken miktarda harç konur).

 Sıra başlangıç ve bitiş noktalarına hazır bloklar yerleştirildikten sonra ip çekilmelidir.

 Sıra başlangıç ve bitiş noktalarındaki bloklar dikine şakülünde yatayına terazisinde konulmalıdır.

 Başlangıç ve bitiş noktasına ip çekilerek birinci sıra taksimatı yapılmalıdır.

 Köşeler kaldırılmalı aralara ip çekilerek örülmelidir.

 Aralar örülürken altı alttaki duvara, üstü de ipe göre ayarlanmalıdır.

 Duvar yükseldikçe şakül ile diklik kontrolü yapılmalıdır.

 Derz yapmak için derz çıtası kullanılmalı veya derzlerdeki harçlar kalemle bir miktar temizlenmeli ve bu boşluklar 450-500 dozlu çimento harcı ile doldurulmalıdır. Çimento miktarının fazla olması, dış tesirlerden (yağmur, don, rüzgar, vb.) derzlerin ve duvarın korunması içindir.

 Duvar örgüsü sırasında yatay ve düşey derzlerde kesinlikle boşluk bırakılmamalıdır.

 Tutkalla örülen duvarlarda, yatay ve düşey derzlere sürülen tutkal, yüzeyleri tamamen kapatacak şekilde uygulanmalıdır.

 Harçla örülen duvarlarda; blok yüzeyleri fırça ile hafif su atılarak nemlendirildikten sonra harç uygulanmalıdır.

 Blokların binme mesafeleri 15 cm΄den az olamaz.(Düşey derzler en az 15 cm kaydırılmalıdır.)

 Uygun bindirme mesafesi blok uzunluğunun yarısı kadar olmalıdır.

2.3.Hazır Blok Duvar Örülmesi

Hazır bloklarla duvar örülmesi için aşağıdaki işlem basamakları takip edilmelidir:

 Duvar örme mesafesinin başlangıç ve bitiş noktalarını belirleyiniz.

 Başlangıç ve bitiş noktalarına yerleştirilecek hazır blokları hazırlayınız.

 Başlangıç ve bitiş noktalarına yerleştirilecek hazır blokların yerlerine yeteri kadar harç koyunuz.

 Harcın üzerine hazır blokları terazisinde yerleştiriniz.

 Her iki uçtaki hazır bloklardan birine ipin bağlı olduğu çiviyi sıkıştırınız.

 Sonra ipi karşı hazır bloğa kadar çekip gerdirerek uygun bir şekilde sıkıştırınız.

 Duvar doğrultusunun doğruluğunun sağlanması için, hazır blokların serbest uçları ile ip arasında ortalama 1mm boşluk olacak şekilde ayarlayınız.

 İpe göre, harçlı olarak araya hazır blokları yerleştiriniz.

 İkinci sıra için iki uca sırayla harcını ve hazır blokları yerleştiriniz.

 Hazır blokları terazisinde yerleştiriniz.

 İpi çekiniz.

 Duvar doğrultusun doğruluğunun sağlamasını yapınız.

 Duvar örme şekline göre birinci ve ikinci sırayı kuralına uygun örünüz.

 Duvar yükseldikçe duvarın dikliğini çekülle kontrol ediniz.

3. HAZIR BLOKLARLA KEMER

3.1. Hazır Blok Kemer Kalıpları

Kemer kalıpları ahşap, metal, polyester malzemelerden yapılır. Kemerin şekline uygun olarak kalıbın hazırlanabilmesi için önce düzgün bir zemin(duvarın yapılacağı döşeme yüzeyi, ahşap levhalar) üzerine 1/1 ölçeğinde kemer şekli çizilir.

Kemer şekli çizilirken pergel, ahşap lata, ip kullanılır

Kemer yüksekliği ve genişliği kadar kalıp malzemesine kemerin şekli çizilir. Kalıp malzemesi kemer yayına göre iki(2) adet kesildikten sonra duvar kalınlığı kadar 2-3 cm kalınlığındaki düzgün kesilmiş çıtalar kesilen kalıp malzemesi ( Kalıp kanadı ) üzerine biraz aralıklı ve paralel olarak çakılır. Böylece kemerin şeklini verecek olan kalıp meydana gelmiş olur. Bu kalıp kemer başlangıç yerine kadar hazır bloklarla yapılmış duvarın iç kısmına en az

iki tane karşılıklı dikme yerleştirilir. Ayaklar bir birine çaprazlarla bağlanarak kalıp iskelesi oluşturulur. Kemer şekli için hazırlanan kalıp, kalıp iskelesi üzerine yerleştirilir

Kemer yüksekliği ve genişliği fazla olan kemerlerde tek parçaya kemerin şeklini oluşturmak mümkün olmaz bu durumda şekle uygun olarak parça kalıp malzemeleri ikişer sıra halinde birleştirilerek kalıp kanadı oluşturulur. Kalıp iskelesi ise yukarıdaki işlem gibi yapılır

 3.2. Hazır Bloklarla Kemerli Duvar

3.2.1. Tanımı

İki sütun ve ayağı veya iki duvarı birbirine üstten yarım çember, basık eğri, yonca yaprağı vb. biçimlerde bağlayan ve üzerine gelen duvar ağırlıklarını, iki yanındaki ayaklara bindiren tonoz bağlantıya denir.

Pencere ve kapı boşluklarının üzerini kapatmak, yukarıdan gelen yükü taşımak amacıyla boşluğun bir ucundan diğer ucuna eğrisel olarak konulan yapı elemanlarıdır.

3.2.2. Çeşitleri

Hazır bloklarla kemerli duvar değişik şekillerde sınıflandırılırlar.

3.2.2.1 Yapıldığı Malzemenin Cinsine Göre Çeşitleri

Hazır bloklarla kemerli duvarlar şu malzemelerden yapılır ve yapıldığı malzemenin cinsine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılır.

 Kilden imal edilen bloklar

 Bims ve yüksek fırın cüruflarından imal edilen bloklar

 Betondan imal edilen bloklar

 Taştan imal edilen bloklar

 Alçı ve alçı bloklar

3.2.2.2 Yapılış Şekline Göre Çeşitleri

Yapılış şekillerine ve görünümlerine göre hazır bloklarla yapılan kemerli duvarlar aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar.

Beşik kemer: Tam dairenin yarısı formundadır(Resim 3.1a-3.1b).

Basık kemer: Yüksekliği kemer açıklığından az olan kemerdir(Resim 3.2).

Kademeli kemer: Açıklığın fazla olması ya da dekorasyonun amaçlı yapılan kemerdir

3.3. Hazır Blok İle Kemerli Duvar Örme Kuralları

 İlk sıra yatay derzi 3-4 cm olmalıdır (3-4 cm olmazsa yerin durumuna göre harç konur).

 Sıra başlangıç ve bitiş noktalarına hazır bloklarlalar yerleştirildikten sora, araya ip çekilmelidir.

 Sıra başlangıç ve bitiş noktalarındaki bloklar dikine şakülünde yatayına terazisinde konulmalıdır.

 Başlangıç ve bitiş noktasına ip çekilerek birinci sıra taksimatı yapılmalıdır.

 Kemer boşluğu projeden alınarak uygun mesafe bırakılmalıdır.

 Köşeler kaldırılmalı aralara ip çekilerek örülmelidir.

 Kemer boşlukları köşe bloklar konulduktan sonra ip çekilerek şakülünde konulmalıdır.

 Kemer başlangıç yüksekliğine kadar gelince hazırlanan kalıp yerleştirilmelidir.

 Kalıp yerleştikten sonra bloklar şekle göre kesilerek konulmalıdır.

 Aralar örülürken altı alttaki duvara, üstü de ipe göre ayarlanmalıdır.

 Duvar yükseldikçe şakül ile diklik kontrolü yapılmalıdır.

 Derz yapmak için derz çıtası kullanılmalı veya derzlerdeki harçlar kalemle bir miktar temizlenmeli ve bu boşluklar 450-500 dozlu çimento harcı ile doldurulmalıdır. Çimento miktarının fazla olması, dış tesirlerden (yağmur, don, rüzgâr, vb.) derzlerin ve duvarın korunması içindir.

 Duvar örgüsü sırasında yatay ve düşey derzlerde kesinlikle boşluk bırakılmamalıdır.

 Tutkalla örülen duvarlarda, yatay ve düşey derzlere sürülen tutkal, yüzeyleri tamamen kapatacak şekilde uygulanmalıdır.

 Harçla örülen duvarlarda; blok yüzeyleri fırça ile hafif su atılarak nemlendirildikten sonra harç uygulanmalıdır.

 Blokların binme mesafeleri 15 cm΄den az olamaz.(Düşey derzler en az 15 cm kaydırılmalıdır.)

 Uygun bindirme mesafesi blok uzunluğunun yarısı kadar olmalıdır.

 Duvar bittikten sonra kemer kalıbı sökülmelidir.

3.4. Hazır Blok İle Kemerli Duvar Örülmesi

Hazır bloklarla kemerli duvar örülmesi için aşağıdaki işlem basamakları takip edilmelidir:

 Projeye göre kemer şeklini belirleyiniz.

 Kemer şablonunu uygun zemine çiziniz.

 Kemer kalıbını oluşturunuz.

 Duvar örme mesafesinin başlangıç ve bitiş noktalarını belirleyiniz.

 Başlangıç ve bitiş noktalarına yerleştirilecek hazır blokları hazırlayınız.

 Projeden kemerin yerini tespit ediniz.

 Başlangıç ve bitiş noktalarına yerleştirilecek hazır blokların yerlerine yeteri kadar harç koyunuz.

 Harcın üzerine hazır blokları terazisinde yerleştiriniz.

 Her iki uçtaki hazır bloklardan birine ipin bağlı olduğu çiviyi sıkıştırınız.

 Sonra ipi karşı hazır bloğa kadar çekip gerdirerek uygun bir şekilde sıkıştırınız.

 Duvar doğrultusunun doğruluğunun sağlanması için, hazır blokların serbest uçları ile ip arasında ortalama 1mm boşluk olacak şekilde hazır blokları ayarlayınız.

 İpe göre, harçlı olarak araya hazır blokları yerleştiriniz.

 İkinci sıra için iki uca sırayla harcını ve hazır blokları yerleştiriniz.

 Hazır blokları terazisinde yerleştiriniz.

 İpi çekiniz.

 Duvar doğrultusun doğruluğunun sağlamasını yapınız.

 Duvar örme şekline göre birinci ve ikinci sırayı kuralına uygun örünüz.

 Duvar yükseldikçe duvarın dikliğini çekülle kontrol ediniz.

 Duvar kemer başlangıç seviyesine kadar örünüz.

 Hazırladığınız kalıbı yerine yerleştiriniz.

 Kalıp yerleştikten sonra blokları kalıba göre örünüz.

 Duvar yapım harcının prizini almasını bekleyiniz.

 Harç prizini aldıktan sonra kemer kalıbını sökünüz.

 Malzeme ve araç-gereç temizliğini yapınız.

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

BRİKET VE HAZIR BLOKLU DUVARLAR

582YIM166

HAZIR SIVALAR

Sıva ve yüzey kaplamaları nasıl olmalıdır?

Tüm sıva uygulamaları TS EN 13914-1 ve TS EN 13914-2 standartlarına uygun olarak yapılmalıdır. Seçilecek sıvanın ve kaplamaların aşağıdaki özellikleri taşımasına dikkat edilmelidir.

Düşük gerilim, yüksek elastikiyet
Düşük ısıl genleşme

Yüksek yapışma kabiliyeti
Düşük kılcal su emme
Yüksek su buharı geçirgenliği
Hava koşullarına dayanıklılık

Sıva ve yüzey kaplaması Uygulaması öncesinde yapılması gereken hazırlıklar
İyi bir sıva uygulaması yüzeyin yeterince düzgün olmasıyla sağlanabilir. Bunun için sıva uygulamasına başlamadan önce varsa derz boşlukları doldurulmalı, bloklardaki köşe kırıklarından oluşabilecek yüzey bozuklukları giderilmelidir.

Tesisat kanallarına yerleştirilen borular sabitlenmeli, boruların yan ve arka taraflarındaki boşluklar doldurulmalıdır.

Duvar yüzeyi yağ, kir ve aşırı tozdan arındırılmalıdır. Bu temizleme işlem sert bir fırça yardımı ile yapılabilir.

KALIN HAZIR SIVALAR

Kalın sıva oluşturmak amacıyla hazırlanmış polimer ve kimyasal katkılar ihtiva eden, son derece ekonomik çimento ve perlit esaslı toz üründür.

Özellikleri

Mükemmel yapışır ve uygulaması kolaydır.

İçerdiği kimyasal katkılar nedeniyle yapışması yüksektir. Geri sekmesi az olduğundan ekonomiktir.

Çatlama yapmaz.

İşleme süresi uzundur.

Perlit esaslı olduğundan ısı ve ses yalıtımı sağlar.

Kullanım Alanları

Tuğla ve taş duvarların üzerine kalın sıva olarak,

 Gaz beton ve Ytong duvarların betonarme sistem ile arasındaki tesviye bozukluklarını düzeltmek için kalın sıva olarak, 

 Duvarlara seramik döşenmeden önce yüzey bozuklukları düzeltmek amacıyla, 

 Her türlü izolasyon öncesinde yüzey bozukluklarının tamirinde ve köşelere pah kırılmasında, 

 Tij deliklerinin doldurulmasında kullanılır. 

Uygulama

Bir torba malzeme, 10-12,5 kg su ile düşük devirli karıştırıcı ile veya betonyerde karıştırılır. Önceden suya doyurulmuş yüzeye mala ile uygulanır. Çimento esaslı olduğundan sıcak havalarda su ile kürlenmelidir. Yüzey  İnce Sıva ile bitirilmelidir

İNCE HAZIR SIVALAR

İnce sıva oluşturmak amacıyla hazırlanmış polimer ve kimyasal katkılar ihtiva eden, son derece ekonomik çimento ve perlit esaslı toz üründür.

Özellikleri

Lif takviyeli polimer ihtiva eder.

Mükemmel yapışır ve uygulaması kolaydır.

Çatlama yapmaz.

İşleme süresi uzundur.

Alçı sıva görüntüsündedir. Üzeri boyanabilir.

Kullanım Alanları

İç ve dış cepheler kaba sıvının üzerine ince sıva olarak,

Brüt beton bozukluklarının tamirinde

Uygulama

Önceden suya doyurulmuş yüzeye mala ile uygulanır. İstenirse sıva yüzeyi ıslak sünger ile düzeltilir ya da hafif nemlendirilerek çelik mala ile parlatma yapılabilir. Sıcak havalarda su ile kürlenmelidir.

Perlitli Sıva Alçısı

KULLANIM ALANLARI

İç mekânlarda tüm yüzeyler için elle uygulanan pelirtli sıva alçısıdır.

HAZIRLIK ve UYGULAMA

*Yüzeyler Perlitli Sıva Alçısı uygulanmadan önce;

*Su ve nemden korunmalı

*Donma riski olmamalı

*Yeterli kurulukta olmalı

*Yeterli rijitlikte ve sabit olmalı

*Uygulama yüzeyi toz, yağ ve kirden arındırılarak temiz olmalı

*Uygulamanın yapıldığı ortam ve yüzey sıcaklığı en az +5 °C olmalı

*Karıştırma işleminde kullanılacak kap ve ekipmanlar temiz olmalı

*Metal yüzeyler antipas boyası kullanılarak paslanmaya karşı korunmalı

*Farklı yapı malzemelerin birleşim noktalarında ve hareket olabilecek noktalarda sıva filesi kullanılmalı

*Tavan uygulamalarında uygulama öncesinde pürüzlendirilmeli (Rigiprim kullanılması önerilir).

Perlitli Sıva Alçısı uygulamasında;

*Temiz bir kap içindeki 6 – 6,5 lt suya yaklaşık 10 kg Perlitli Sıva alçısı yavaş yavaş sepelenir.

*Sepelenen malzeme ile suyun tam teması için birkaç dakika beklenir.

*Harç homojen ve hamur kıvamına gelene kadar el mikseri ya da mala ile karıştırılır.

*Mikser en fazla 200 devir/dk ile çalıştırılmalı ve karıştırma süresi en fazla 3 dakika olmalıdır ya da mala ile karıştırılır.

*Karıştırma esnasında ve karıştırma işleminden sonra alçının topaklanmaması için harca su veya alçı ilave edilmemelidir.

*Duvar yüzeylerinde düzgün bir yüzey elde edebilmek için ano çıtalarının kullanılması önerilir.

*Hazır hale gelen harç, sıva küreği veya mala yardımı ile duvara uygulanır ve mastarlama işlemi yapılır.

*Gaz beton ve brüt beton yüzeylerde en az 8 mm,tuğla ve bims duvarlarda en az 10 mm; tüm *yüzeylerde ise en çok 30 mm kalınlığa kadar uygulanması önerilir.

*Uygulama süresi ortalama 60 dakika olarak alınır.

*Sıvanın yeterince sertleşmesinin ardından çelik mala ile düzeltilir.

*Saten işleminden önce, perlitli ve saten sıva karıştırılarak ara kat uygulaması ile saten sıva işlemine hazır edilir.

*Sıva son halinin verilip boyaya hazırlanması için Rigips Saten ile perdah işlemi yapılmalıdır.

ISI VE SES YALITIM HAZIR SIVALARI

Çimento esaslı, karışımında bulunan gözenekli yapıya sahip doğal hafif agregalar sayesinde uygulandığı yüzeyde nefes alan ısı-ses ve yangın yalıtımı sağlayan, polimer ve kimyasal katkılı, sıva formunda çok amaçlı yalıtım malzemesidir.

Uygulama Alanları

Yapıların dış ve iç cephelerinde tuğla-gaz beton-bims blok vb. yüzeyler üzerine kaba sıva yerine uygulanır. 

AVANTAJLARI

Perlitin günümüz sıvalarında giderek yaygınlaşan kullanımının başlıca nedenleri, perlitin yangına dayanıklı, hafif, gözenekli. Doğal ve inorganik bir yapıda olması, diğer yapı elemanlarına zarar vermemesi ve inert olması ile ısı ve ses yalıtımına katkıda bulunmasıdır. Gözenekli bir yapıya sahip olan perlitin ses emici özelliğinin yanı sıra hafif olması ile de binaya binen yükün artmasını engeller.

Perlit, PERFİX Perlitli İzolasyon Sıvası gibi çimento esaslı sıvalarda kullanıldığında çimentolu yüzeye, alçı esaslı sıvalara göre uygulama kolaylığı sağlar. Alçı esaslı perlitli sıvalar beton yüzeyine uygulandıktan sonra zamanla beton içerisinde etrenjit oluşturarak, hacminin artmasına ve çatlamasına sebebiyet verir. Çimento esaslı perlitli sıvalar ise yüzeyle kimyasal olarak daha kolay bütünleşerek uzun ömürlü bir yapı sunar. Gözenekli bir yapıya sahip olan perlitli sıvalar su buharı geçirimli olup yüzeyin enefes almasını sağlarken aynı zamanda ses emici özelliği ile de ses yalıtımına katkı sağlar. Diğer sıvalara oranla daha hafif olmasından dolayı da yanının mevcut yükünü azaltırlar.

WWW. fixa.com.tr

http://www.persanyapi.com.tr

WWW.ytong.com.tr

www.rigips.com.tr

DRAMİX ÇELİK TEL BETON DONATILARI

Dramix Çelik Telleri

Endüstriyel beton zeminlerde, hava şartları ve yoğun yüklemeler sonucu oluşabilecek yapısal çatlaklara karşı geliştirilmiş bir donatı sistemidir. Dökümden önce betona belirli miktarda karıştırılan donatı telleri, betonun her tarafına dağılarak 3 boyutlu bir donatı sistemi oluştururlar. Sonuç olarak eğilme ve darbe dayanımı yüksek, çatlaklara karşı mukavemetli, daha elastik ve çok daha uzun ömürlü endüstriyel beton zeminler elde edilir.

Dramix çelik donatı telleri endüstriyel zeminlerde fabrika, benzin istasyonu, depolama alanları, karayollarında beton yollarda, soğuk hava depolarında topping betonlarında, koruma betonlarında, otoparklarda, prefabrik elemanlarda (özellikle önyapımlı beton elemanlarında), kaldırımlarda, köprü tabliyesi ve döşemelerinde, koruyucu ve zırhlı yapılarda, rıhtım yanı alanlarında zemin kuvvetlendirmede, tünel inşaatlarında şev betonlarında ve yangına dayanıklı yapılar gibi çeşitli beton yapılarda kolay ve homojen bir biçimde betona karıştırılarak ideal bir takviye oluşturmaktadır.

Sağladığı avantajlar

%15 - %30 daha hızlı

Zamandan tasarruf sağlar (Hazır çelik için zaman harcanmaz)

Donatı daima doğru yerdedir.

Yük taşıma kapasitesi artar.

Donatının bütün kesite dağılması ile çatlak kontrolünü mükemmel olarak sağlar.

Dinamik yüklemelere ve ani darbelere karşı yüksek direnç gösterir.

Derz açıklıkları artar.

%10 - %15 daha ucuz

Dramix çelik tel donatılı beton, hazır donatıya oranla, inşaat süresi kısaltır.

Dramix çelik telleri döşeme kalınlığını azaltır.

Dramix çelik tellerinde çap/uzunluk oranının yüksek olması diğer çelik tellerle karşılaştırıldığında daha ekonomik çözümler sağlar.

Yük taşıma kapasitesi artar.

Donatının bütün kesite dağılması ile çatlak kontrolünü mükemmel olarak sağlar.

Dinamik yüklemelere ve ani darbelere karşı yüksek direnç gösterir.

Derz açıklıkları artar.

Derzler
Derz, beton döşemelerin sürekliliği içinde planlanarak düzenlenmiş düşey bir aradır. Planlanmamış olanlarını çatlak olarak isimlendirebiliriz. Çok tabakalı beton döşemelerdeki yatay araları, derz olarak nitelendiremeyiz. Derzler, zemin betonlarını daha kolay imal etmek ve çatlaklara yol açabilecek gerilmeleri azaltmak amacı ile düzenlenir. Derzler, aslında zemin betonlarında ortaya çıkan problemlerin büyük bir bölümünün kaynağıdır. Köşeleri, araç tekerleklerinin etkisi ile kırılabilir. Geniş derzler ve küçük sert tekerlekler, hasarı ağırlaştırır. Bu da fabrika içindeki forklift hızını azaltır, taşıma sırasında doğan hasarları arttırır. Yüksek sağlık standartlarının olmadığı ve yüzeydeki tozumanın önem taşımadığı zeminlerde, çatlak genişlikleri sınırlı tutularak, yayılmayan çatlak oluşumuna izin verilebilir. Avrupa ve Amerika’da bu tip çatlakların önemli problemler yaratmayacağına dair bir görüş vardır. Yüksek standartların istendiği zemin betonlarında ise, çatlak oluşumunu engellemek için, gerekli donatı (hasır çelik, çelik tel, polipropilen elyaf, plastik lif vb) ilave edilir; anoların yerleştirilmesine, yük aktarma demirlerinin konumuna ve betonun tesviyesine özen gösterilir. Ağır hizmet gören zemin betonlarının derzlerinde, özel önlemler alınması gerekebilir. Köşeleri profil korumalı derzler bu amaçla düzenlenir.

Hareketli Derzler

Hareketli derzler, rutubet, kalıcı rötre ve sıcaklık değişimleri sonucu, döşemede oluşan hareketlere karşı minimum direnci sağlamak amacı ile düzenlenir. Beton ve donatının sürekliliği, bu derz ile kesilir. İzolasyon derzleri, döşemenin yapıdan bağımsız olarak serbest hareketine imkân sağlarlar.
Genleşme derzleri ise ortamda büyük ısı değişiklikleri varsa zeminde farklı oturma bekleniyorsa ve kalıcı rötreden dolayı oluşacak gerilmeleri en aza indirmek amacıyla düzenlenir. İzolasyon derzleri, beton döşemenin çevresini sarar Bina ve döşeme betonu arasında bir bağlantı düzenlenmez Döşeme içinde bulunan menhol, kolon ve rögar gibi sabit elemanların çevresinde de aynı derz düzenlenmelidir. 

Kesme derzleri (Yalancı Derzler)

Bu derzler, plastik rötre ve sıcaklık farklılıklarından doğan çekme gerilmelerini azaltmak amacı ile düzenlenir. Hem taze beton içinde, hem de sertleşmiş betonda düzenlenebilir. Yalancı derzler, planlanmış çatlaklardır. Bazı tasarımcılar, birbirine geçmeli anahtar derzleri tercih ederler. Ama bu metot çok tercih edilmez. En çok uygulanan metot, betonun dökülmesinden sonra 1-3 gün içinde kesilmesidir. Kesme derinliği, döşeme kalınlığının 1/3-1/4’ü kadar yapılır. Zamanında kesme yapılmaması, yüzeyde rötre çatlaklarının oluşmasına neden olur. Beton döşeme kısımlarının birbirlerine yük aktarması, ancak agregaların teması ve altta bulunan tek sıra hasır ile gerçekleşir. Çelik tel donatılı zemin betonlarında ise, betonun kesilmesine rağmen, geri kalan kısımda bulunan çelik teller, yük aktarmaya devam eder.

www.monoblok.com.tr

www.besoglu.com

www.ismailvolkan.com

HATILLAR

Düşeyde ve yatayda geniş açıklıklı örme duvarlar içerisinde homojen duvar yüzeyi sağlamak amacıyla kullanılan ve yük aktarımı sağlayan yardımcı yapı elemanlarıdır. Statik projelerde tasarlanmamış veya detayları verilmemiş olsa bile uygulayıcının bunu göz önüne alıp yatayda her 3 metrede bir, düşeyde ise her 4-5 metrede bir uygulanması gerekmektedir.

Tuğla, briket, bims gibi duvarlarda betonarme hatıl yapılması gerekirken taş duvarlarda ahşap hatıl kullanıldığı görülmüştür. ytong duvarlarda ise Ukesitli bloklar kullanılmaktadır.

Yatay ve düşey betonarme hatıl yapımında, ahşap kalıp yerine kullanılan, U kesitli blok yapı malzemeleri olası ısı köprülerini ortadan kaldırır veyoğuşma ve küflenme sebebi ile betonarme yüzeylerde oluşabilecek yapı hasarlarını önler. 60 cm boyunda, 25 cm yükseklikte, 19 cm ve üzeri kalınlıklarda üretilir.

Prof. Dr. İlker ÖZDEMİR Hocanın PLANLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

PLANLAMA VE PLANLAMA TEKNİKLERİ

Planlama; neyin, ne zaman , nerede, nasıl ve kim tarafından yapılacağının önceden belirlenmesidir.

Planlama, yönetimin 6 değişik fonksiyonundan ilkidir. Bu fonksiyonlar sırasıyla;

1. Planlama,

2. Organizasyon,

3. Yürütme (emir-komuta)

4. Kontrol

5. Koordinasyon, eşgüdüm

6. Yönetici yetiştirilmesi

Planlama teknikleri bir kuruluşta ne zaman kullanılmalıdır?

a) İş çok büyük ya da karmaşık ise,

b)Yönetim kademesindeki kişiler bu teknikleri biliyor ve benimseniyorsa.

1. Planlamanın Özellikleri

1. Planlama bir seçim ve tercih sürecidir.

2. Plan bir kararlar toplamıdır.

3. Plan geleceğe yöneliktir. Amaca ulaşmak için bir süre gereklidir.

4. Planlamada ileriyi doğru görmenin önemi fazladır.

5. Plan bilinçli bir seçim sürecidir.

6. Planlama yönetimin belirleyici veya yasalaştırıcı nitelikte işlevidir.

2. Planın Yararları

1. Zaman ve emek savrukluğunu azaltır.

2. Yöneticinin dikkatini amaca yöneltir.

3. Uyumlu çalışma olanağı sağlar.

4. Çabaların amaca uygunluğunun denetlenmesine ortam sağlar,

5. Olumsuz etkenler önceden görülüp önlem alınabilir.

6. Rasyonel kural ve yöntemlerin geliştirilmesine yardımcı olur.

7. Yetki devrini kolaylaştırır.

8. Denetimin standartlaşmasına katkı sağlar.

3. Planın Sakıncaları

1. Gerekli işgücü ve araçlar kaliteli ve pahalıdır.

2. Amaçlardan çok dilek ve istekleri içerir.

3. Kişiyi bir ölçüde gelecekte yaşatır ve bugünü unutturur.

4. Uygulayıcıların girişim gücünü azaltır.

5. Getirdiği yeni düzene direnmeler olur.

6. Yeterli hız ve doğrultuda yapılamayan planların amaca ulaşması güçleşir.

7.Planın kapsadığı süre ve ayrıntı derecesi çeşitli olup sakıncalar doğurabilir.

4. Yönetici Açısından Serimlerle Planlama

1. Yönetimde kolayca işbölümü yapılabilir. Yetki devri, koordinasyon, denetim ve yürütme süreçleri daha

kolay yapılabilir.

2. Benzer işlerde benzer planlar yapılır. Bu da planlamayı sistematik hale getirir.

3. Yöneticinin ilgilendiği işlemleri başlama, bitiş, işgücü ve masraf konularında daha belirginleştirir.

4. Süre, masraf akışı, işgücü, ekipman, hammadde gibi verilerin ilk tahmini yapılabilir nitelikte değilse,

verileri önceden değiştirmek olanağı vardır.

5. Hiyerarşinin her düzeyinde sorumlulukları belirlemek olanağı vardır. Bu sorumluluklar serimde

departmanlara göre ayrı renklerde gösterilebilir.

6. Diğer planlama çalışmalarına göre serimlerle planlama daha az kuramsal, daha çok uygulamaya yöneliktir.

7.Periyodik izleme raporları ile yatırım, kaynak, (işgücü, ekipman, malzeme, para, v.s.). süre, masraf, ara

hedefler yönünden sistematik olarak denetlenir ve normal sapmalarda gerekli düzeltici önlemler alınır.

8. Yönetici, kaynak kullanımı yönünden şu kolaylıkları sağlayabilir;

- Bolluklu işlemlerdeki kaynaklar, kritik işlemlere aktarılabilir. Bunun için de kaynakların kullanım

esnekliği araştırılmalıdır.

- Değişik yatırımlarda ortak kaynak kullanımını planlama olanağı verir

- İşlemlerin fiziki özelliklerini daha ayrıntılı araştırma gereğini doğurur. İş akışı analizine ve yöntem

değişimine ortam hazırlar.

Bütün bunların yanında;

a) Serimle planlama tekniklerinin yalnızca araç olup olmadığı,

b) Giderlerin zamanla değişimi önemli olduğundan ayrı bir hesabı gerektirdiği,

c) Bu tekniklerin hiçbir zaman kendi uygulayıcısından daha iyi olamayacağı,

d) Yeniliklere karşı uygulayıcılarda her zaman tepki gösterileceği unutulmamalıdır.

6. Planlama Teknikleri

Başlıca iş programlama ve planlama teknikleri şunlardır;

1. Çubuk diyagramlarıyla planlama ( Bar Charts-Gantt Chart)

2. CPM – Kritik Yol Yöntemi (Critical Path Method)

3. PERT – Seçenekli Değerlendirme Yöntemi (Program Evaluation and Review Technique)

4. Kutu Diyagramlarıyla Planlama (Precedence Diagram)

5. L.O.B. Denge ve Devre Diyagramlarıyla Planlama

6. Kaynak Kullanımı / Kaynak Atama Yöntemleri (Resource Allocation / Resource Assignment)

6.1. Çubuk Diyagramları

Planı yapılan projenin işlemleri birer yatay çubuk şeklinde bölümlenmiş bir tablo üzerinde, birbirini

izleyecek tarzda çizilir. En son işlemin bitiş noktası, aynı zamanda projenin tamamlanma süresini verir. Çok

sağlıklı bir planlama türü değildir, ancak çok basit olarak projenin akışının kontrolünü mümkün kılabilir.

6.2. CPM (Kritik Yol Metodu)

Bir yatırımın planlamasında, yatırımın unsurlarını oluşturan ana faaliyetlerin, süre, maliyet ve

kapasite bakımından programa ve neticeye etkime miktarlarının bilinmesi çok önemlidir. Yatırımın istenen

süre içinde ve ekonomik olarak gerçekleştirilmesi için hangi işlerin daha kontrollü yapılmasının zorunlu

olduğunu da bilmek şarttır. Bu sebeple, yatırım ve işletmelerin,modern teknolojinin hızla geliştiği bu çağda

her türlü imkanlardan faydalanarak geniş maksatlı programlara göre yapılması gerekmektedir. Hazırlanan

programlar,

1. Kısa vadeli (stratejik) planlar,

2. Uzun vadeli (taktik) planlar,

olmak üzere iki grupta yapılmaktadır.

Her cins yatırımlara uyabilen ve sonuçlarına etkili olan yeni metodların geliştirilmesine gerek

duyulmuştur. Kritik yörünge (CPM) VE PERT metotları bu ihtiyaçlardan doğan modern planlama

metotlarından ikisidir. Her iki metodun ana prensibi, insanın aklını kullanarak günlük hayatta yaptığı işlerin

metodik olarak değerlendirilmesidir.

6.3. PERT (Seçenekli Değerlendirme) Yöntemi:

Kritik yörünge (CPM) ile programlamada, serimin tüm işlemlerinin sürelerinin bilinmesine ihtiyaç

vardır. Bazı yatırımlarda, serimin bazı işlemlerinin süreleri tam olarak bilinemez. Eğer süresi belirsiz olan

bu işlemler kritik yörünge üzerinde değilse ve bulunduğu düğüm noktalarında büyük bolluklar varsa, gene

kritik yörünge metodu ile programlama yapılabilir. Ancak iş programında zorlamalar, kapasite dengelemesi

ve maliyet hesabı gibi irdemeleri yapılamaz.

Eğer işlem süreleri belli olmayan işlemler kritik yörünge üzerinde ise, artık yatırımın tamamlanma

süresinin bile tayini mümkün değildir. Bu hallerde yatırımların planlanması PERT metodu ile yapılmalıdır.

Çünkü bu metotta belirsiz süreler, ihtimaller hesabına göre, hesaplanabilmekte ayrıca düğüm noktaları ile

yatırımın toplam süresinin programa göre yüzde kaç ihtimalle tamamlanabileceği de bulunabilmektedir. Bu

metot uzun zamanlı, elemanları süre ve iş bakımından pek çok şartlara bağlı olan karışık yatırımlarda çok

kullanılmaktadır.

PERT metodu, süreleri tam bilinemeyen işlemlerin programda göz önüne alınmasını sağladığından

kapsamı, kritik yörünge metoduna nazaran daha geniştir. Kritik yörünge (CPM), PERT metodunun özel

hallerinden biridir.

Uygulamada Karşılaşılan Güçlükler:

1- Yatırım izlenirken, işlemlerdeki süre değişikliklerinin kontrolü ve programa aktarılması gerekir. Bu işlem,

kontrol ve revizyon işlemi olarak adlandırılır.

2- Sonradan yapılacak ekleme ve çıkarmaların çözümlenmesi istenir.

3- Çalışılamayan günlerin programa aktarılması gerekir.

4- Başlangıç ve bitme ara terimlerinin istenilmesi de başka bir zorluktur.

Serimde Kontrol ve Revizyon Yapılırken:

_ Belirli aralıklarla işyerine gidilir, yapılan ve tamamlanan işlerin durumları izlenir.

_ Biten işlemler, ilk serim üzerinde sıfır süreli ,işlemler olarak kaydedilir,

_ Devam eden işlemler, o işlemin bitmesi için gerekli olan sürelerle tanımlanır,

_ Henüz başlamamış olan işlemler işyerinde yapılan yeni belirlemelerde elde edilen sürelerle gösterilir.

Çalışılmayan günlerin programa aktarılmasında da;

_ Çalışılmayan ve kısa rastlanan işlemler iki değişik karakterde olur:

İşlem parçalanmış biçimde yapılabilir.

İşlem parçalanamaz, başlanan iş bitirilmelidir.

_ Bu problemler programa ara terminler şeklinde aktarılır.

Başlangıç ara termini (makinelerin, ancak temel işinin bitiminden sonra gelebilmesi zorunluluğu),

Bitme ara termini (aşırı soğuklar başlamadan beton dökme işinin tamamlanması zorunluluğu),

Kritik yol, ara termin çözümlemelerinde başlangıçtan bitişe kadar sürmeyebilir.

6.4. Kutu Diyagramlar (Precedence Diagrams) :

Çözüm tekniği olarak CMP’e çok benzeyen kutu diyagramlarında, bir inşaat işinin planının

çıkartılması ve birbirini izleyen rutin işlemlerin kontrolü çok kolay olmaktadır.

6.5. L.O.B. (Line of Balance) Denge Diyagramları:

“Cyclogrammé” diye de adlandırılan denge diyagramları, verileri belirli tekrarlanan işlemli ve az

sayıda, rutin işlemli projelerde kullanılır. Demiryolu, kanal, baraj, toplu konut v. S işlerde sık sık kullanılan

bu diyagramlar aynı zamanda “Devre Diyagramları” olarak da kullanılabilir.

Bu teknikle gösterim serim şeklinde değildir. Ancak CPM ile birleştirilerek kullanılmaktadır.

Bu teknikte;

• Apsis, işin süresini (t=gün, hafta, ay vs.)

• Ordinat, yapılacak işin hacmini (v= kg, m3, m2, %, ton, adet vs.)

• İşlem doğrularının eğimi, işlemlerin hızlarını gösterir.

6.6.Kaynak Kullanımı (Resourse Allocation - Assignment):

1. Kaynak, işgücü, malzeme, para, gider, gelir, vs. gibi kullanılan yada kullanımına ihtiyaç duyulan

her şeye kaynak denir.

2. Kaynaklar projelerde ya mevcut bulunur (şirketin sahip olduğu mal varlığı, makine parkı), yada

kiralanırlar (makine-ekipman, borç, kredi, istihdam) yada satın alınarak temin edilirler.

3. Albert BATTERSBY’ye göre kaynak kullanımında başlıca amaçlar şunlardır:

Sabit süre-serbest kaynak kullanımı

Sabit Kaynak – Serbest Süre Optimizasyonu

Süre ve Kaynak Serbest - Gider Optimizasyonu