15 Mayıs 2009 Cuma
Yolların Kapasitesi
Yolların Kapasitesi
Yeni yapılacak bir yola, hizmet ömrü boyunca karşılaşabileceği trafiği öngörülen koşullar altında geçirebilmesi için verilecek genişlik ne olmalıdır? Bunun yanında, mevcut bir yolun trafik artışı karşısında daha ne kadar ve hangi koşullarda hizmet gösterebileceği, ya da düşünülen yeni bir düzenlemenin trafik koşullarında ne gibi değişiklikler getirebileceği gibi hususlarda bir karara varabilmek için bir yolun bütün olarak veya bir şeridinin geçirebileceği trafik miktarının yani kapasitesinin bilinmesi gerekir.
Temel kapasite: ideal trafik ve yol koşulları altında, bir yolun dikkate alınan bir kesitinden, bir saat boyunca bir veya iki yönde geçebilen maksimum yolcu otomobili sayısı bu yolun temel kapasitesi olarak tanımlanır.
Mümkün kapasite: trafiğin aşırı tıkanmalar ile kazalara ayrıca, sürücülerin hız, takip aralığı ve sollama gibi hususlarda taşıt yönetimlerindeki bağımsızlık ve olanaklarını normalin üzerinde sınırlandırmaya sebep olmayacak bir yoğunlukta bulunması halinde, hakim yol ve trafik koşulları altında bir şeridin veya bütün olarak yolun bir kesitinden bir veya iki yönde ve bir saatte geçebilen maksimum taşıt sayısı bu şerit veya yolun pratik kapasitesi olarak tanımlanır.
Hizmet düzeyi: verilen bir şerit veya bütün olarak yolda, değişik trafik hacimlerine karşı gelen farklı işletme koşullarına ait kombinasyonlardan herhangi birini ifade eder. Hizmet düzeyinin değerlendirilmesinde başlıca faktörler hız ve ulaşım süresi (seyahat süresi), trafik kesiklikleri ve kısıtlamalar, manevra serbestliği, güvenlik, sürücü konfor ve huzuru ile taşıt işletme masrafıdır.
İşletme hızı: bir sürücünün verilen bir yol üzerinde, uygun hava ve hakim trafik koşulları altında, hiçbir zaman her kesim için önceden tespit edilmiş olan güvenli proje hızını aşmamak koşuluyla sağlayabileceği en yüksek ulaşım hızıdır.
Hizmet hacmi: bir karayolunun hizmet düzeyini belirlemek için oldukça önemlidir. Mevcut koşullarda hizmet hacmini hesaplamak için düzeltme faktörleri kullanılır.
1 Mayıs 2009 Cuma
Tam Yonca Kavşak (Cloverleaf Interchange)
KARAYOLLARININ GEOMETRİK DÜZGÜNLÜĞÜ VE ÖLÇÜLMESİ
21 Ocak 2009 Çarşamba
Su Yapıları Terimleri
Mahmuz: Akarsu yatağını daraltmak için akışa dik doğrultuda inşa edilen su yapılarıdır.
Anroşman: Akarsu yatağını suyun etkilerinden korumak için kayaların ve beton küplerin doğrudan su içine atolması ile oluşturulan koruyucu örtüdür.
Master Planı: Birden fazla projenin birlikte değerlendirilip ilişkilerini belirlemek ve projeyi ayrıntılı olarak incelemek.
Akarsu havzası projesi: Havzadaki su kaynaklarını geliştirme amaçlı projelerdir.
Memba ve Mansap: Akarsu kesitinin kaynak tarafında kalan kısmı memba, ağız tarafında kalan kısım mansatır.
Akarsu Kavşağı: İki veya daha fazla akarsuyun birleştiği yere denir.
Havzanın Dere Frekansı: Yıl boyunca kurumayan toplam dere sayısının havza alanına oranıdır.
Drenaj Yoğunluğu: 1 kilometrekareye düşen ortalama akarsu uzunluğudur.
Yatak Malzemesi: Hareketli tabanı oluşturan malzemedir.
Yıkanmış Malzeme: havza erozyonundan gelen malzeme.
Katı Madde Konsantrasyonu: Su içindeki askı maddesi miktarının su ve askı maddesi karışım oranıdır.
Danenin Çökelme Hızı: Derenin eriştiği G/P = 1 denge durumundaki hızıdır.
Taşkın Yatağı: Sadece ortalama su seviyesindeki debilerdeki su altında kalan kıyı ile yüksek kıyı arasındaki arazi şerididir.
Çıkış Noktası: Bir havza bölümünden gelen yüzeysel suların toplanarak havzayı terkettiği akarsu kesitidir.
Dış Drenaj Alanı: Denize ulaşan akarsuların havza alanlarıdır.
Taban Düşüsü: Yataktaki su seviyesini kısa bir mesafede alçaltarak akarsuyun enerji fazlalığını yok eder.
Paralel Yapı: Akarsuyun eksenine paralel olarak kıyı çizgisinden başlayarak yeni düzenleme çizgisini belirleyen sedde tarzında yapılardır.
Yargın: Yatağın eğimini arttırmak, yatak su seviyesini düşürmek, akarsu kıvrımlarını düzeltmek için yargınlar yapılır.
Menfez: Küçük bir akarsuyu, karayolu veya demiryolu ile geçmek için menfezler kullanılır. boru menfezlerde çap en az 80 cm, seçilmeli, katı maddesi çok az akarsularda 30 cm ye kadar düşürülebilir.
Büz: Pişmiş toprak veya çimentodan yapılmış hazır menfezler veya kalın su borularıdır. Menfezlerde yapılan hesaplamalar geçerlidir.
Taşkın Seddeleri: Akarsu yatağının dışında planlanan taşkın sularını kontrollü bir şekilde geçiren su yaılarıdır.
Taşkın Duvarları: Meskun yerlerde arazi çok kıymetli olduğundan bu bölgelerden geçen akarsuların taşkın sularının yatak içinde tutulması için inşa edilir.
bu bilgiler Prof. Dr. Recep Yurtal hocamızın ders notlarından derlenmiştir.
16 Ocak 2009 Cuma
ÖZEL MATRİSLER
Mühendislikte Sayısal Yöntemler
Gerçek sisteme ait matematiksel model çok basit bir cebrik ifade olabileceği gibi çok karmaşık bir ifade de olabilir. Sayısal yöntemler (nümerik analiz - sayısal metodlar -nümerik metodlar) ile analitik çözümü olmayan veya çok karmaşık problemler yaklaşık çözümlerle hesaplanır.
İçerdiği konular:
- Lineer olmayan denklemler, köklerin bulunması
- Matrisler ve lineer denklem sistemleri
- Lineer olmayan denklem sistemleri
- Özdeğer problemleri
- İnterpolasyon
- Sayısal türev ve sayısal integrasyon
- Diferansiyel denklemlerin sayısal çözümleri
- Nümerik Analiz - M. Bayram
- Sayısal Çözümleme (odtü) - T. Aktaş, H. Öncül, S. Ural
- Mühendisler İçin Sayısal Yöntemler (çeviri) - S.C. Chapra, R.P. Canale
- Computing Methods in Engineering - E. Kıral, Y. Mengi, A. Gürkok
- Numerical Recipes - W.H. Press, B.P. Flancery, S.A. Tevkosky, V.T. Vetlerling
- Ortalama Değer Teoremi
- Rolle Teoremi
- Taylor Serisi
- Yuvarlama İşlemi
- İkiye Bölme Metodu (Bisection Method)
- Lineer İterasyon Yöntemi
- Newton Apson Yöntemi
- Secand Yöntemi (Kiriş Yöntemi)
- Gauss Eliminasyon Yöntemi
- Pivotlama
- L-U Yöntemi
- Newton Yöntemi
- Yamuk Kuralı
- Sınır Değer Problemleri
- Runga - Kutta Metodu
3 Haziran 2008 Salı
MUKAVEMET DERS KONULARI
Mukavemet ders konuları :
1. bölüm: genel bilgiler
- konu, amaç ve prensipler
- kullanılan kabuller
- yükler
- mesnetler
- hesaplama şemaları
- kesitler yöntemi
2. bölüm: iç kuvvet diyagramları
- gerilme
- iç kuvvet bileşenleri
- yayılı yük, kesme kuvveti ve eğilme momenti arasındaki bağıntılar
- iç kuvvetlerin hesaplanması ve diyagram çizimi
- normal kuvvet diyagramı
- eğilme momenti ve kesme kuvveti diyagramı
- integrasyon yöntemi
- kesim yöntemi
- çerçevelerde iç kuvvet diyagramları
- eğri eksenli çubuklarda iç kuvvet diyagramları
3. bölüm: normal kuvvet hali
- basınç ve çekmede gerilme
- şekil değiştirme
- dayanıklılık ve rijitlik koşulları
- gerilme-şekil değiştirme diyagramı
- basınç ve çekme etkisinde bulunan statikçe belirsiz sistemler
- sıcaklık değişmesinden oluşan gerilmeler
- normal kuvvet halinde şekil değiştirme enerjisi
4. bölüm: mukavemetin temel kavramları
- gerilme analizi
- bir eksenli gerilme hali
- iki eksenli gerilme hali
- üç eksenli gerilme hali
- düzlemsel ve hacimsel şekil değiştirme
- genel hooke kanunu (kanunları)
- şekil değiştirme enerjisi
- mukavemetin teorileri
5. bölüm: kesit alanlarının geometrik büyüklükleri
- alanların statik momentleri ve ağırlık merkezi
- paralel eksen teoremi
- eksenlerin döndürülmesi
- asal eksenler ve asal atalet momentleri
- çeşitli düzlem alanlarının atalet momentleri
- düzlem alanlarının atalet momentleri haline ait mohr çemberi (dairesi)
- atalet yarıçapı ve atalet elipsi
6. bölüm: burulma hali
- burulma momenti diyagramı
- daire ve daire halkası kesitli prizmatik çubukların burulması
- çubuğun dayanıklılığa ve rijitliğe göre hesabı
- çubuğun enine kesit çapının bulunması
- daire olmayan kesitli çubukların burulması
- burulma şekil değiştirme enerjisi
7. bölüm: eğilme hali
- basit eğilmede gerilme dağılımı
- basit eğilmede kesit boyutlandırılması
- kesmeli eğilmede kayma gerilmesi dağılımı
- eğilmenin dayanıklılığa göre hesaplanması
- eğilmede çubukların dayanıklılığa göre tam hesabı
- basit eğilmede şekil değiştirme enerjisi
8. bölüm: kirişlerin elastik eğrisi
- elastik eğrinin diferansiyel denklemi
- elastik eğrinin diferansiyel denkleminin integrasyonu yöntemi ile yer değiştirmelerin bulunması
- başlangıç değerleri yöntemi
- moment alan yöntemi
9. bölüm: bileşik mukavemet halleri
- bileşik ve eğik eğilme
- eksenel kuvvetli eğilme
- düz eğilmeli eksenel kuvvet hali
- eksantrik normal kuvvet hali
- enine kesitin çekirdeği
- eğilmeli burulma hali
- kesitin daire olması hali
- kesitin daire halkası olması hali
- kesitin dikdörtgen olması hali
10. bölüm: elastik sistemlerde yer değiştirmeler
- dış kuvvetlerin yaptığı iş
- iç kuvvetlerin yaptığı iş
- virtüel iş prensibi
- işlerin karşıtlık teoremi
- yer değiştirmelerin karşıtlık teoremi
- yer değiştirme denklemi
- sıcaklık değişmesinden oluşan yer değiştirme
- çarpım yöntemi ile yer değiştirmelerin bulunması
- şekil değiştirme enerjisi
- castigliano yöntemi
11. bölüm: statikçe belirsiz sistemlerin hesaplanması
- statikçe belirsiz basit kirişlerin hesaplanması
- kuvvet yönteminin kanonik denklemleri
- M, T, ve N diyagramlarının çizimi ve sağlamalarının yapılması
- üç moment denklemi
- bazı özel koşullarda üç moment denkleminin kullanılışı
- statikçe belirsiz sistemlerde yer değiştirmelerin bulunması
12. bölüm: çubukların burkulması (burulma)
- burkulmaya göre hesaplama metotları
- eksenel basınçla yüklü çubukların burkulması
- iki ucundan mafsallı çubuk
- bir ucu ankastre, diğer ucu serbest çubuk
- iki ucundan ankastre çubuk
- bir ucu ankastre, diğer ucu mafsallı çubuk
- bir ucu ankastre, diğer ucu esnek mesnetlenmiş çubuk
- gerilmenin orantı sınırını aşması halinde burkulma
- burkulmada güvenlik katsayısı
src="http://pagead2.googlesyndication.com/pagead/show_ads.js">