Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, kentsel atıksuların toplanması,
arıtılması ve deşarjı ile belirli endüstriyel sektörlerden kaynaklanan atıksu
deşarjının olumsuz etkilerine karşı çevreyi korumaktır.
Kapsam
Madde 2 — Bu Yönetmelik, kanalizasyon sistemlerine boşaltılan
kentsel ve belirli endüstriyel atıksuların toplanması, arıtılması ve deşarjı,
atıksu deşarjının izlenmesi, raporlanması ve denetlenmesi ile ilgili teknik ve
idari esasları kapsar.
Dayanak
Madde 3 — Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre
Kanununun 8 ve 11 inci maddelerine ve 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve
Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;
Alıcı
ortam: Atıksuların deşarj edildiği veya dolaylı olarak karıştığı göl, akarsu,
kıyı ve deniz suları ile yeraltı suları gibi yakın veya uzak çevreyi,
Arıtma
çamuru: Kentsel atıksu arıtma tesislerinden çıkan ham veya stabilize olmuş
çamuru,
Az
hassas su alanı: Morfoloji, hidroloji ya da özel hidrolik şartlara göre atıksu
deşarjının çevreyi olumsuz yönde etkilemediği deniz, haliç ve lagün gibi doğal
su ortamlarını,
Bakanlık:
Çevre ve Orman Bakanlığını,
Birincil
arıtma: Arıtma tesisine giren atıksuyun BOİ5’inin en az %20 ve
askıda katı maddelerin en az %50 oranında gideriminin sağlandığı
fiziksel/mekanik ve/veya kimyasal işlem/işlemler ya da diğer işlemlerle
arıtılmasını,
Evsel
atıksu: Yaygın olarak yerleşim bölgelerinden ve çoğunlukla evsel faaliyetler
ile insanların günlük yaşam faaliyetlerinin yer aldığı okul, hastane, otel gibi
hizmet sektörlerinden kaynaklanan atıksuları,
Endüstriyel
atıksu: Herhangi bir ticari ya da endüstriyel faaliyetin yürütüldüğü
alanlardan, evsel atıksu ve yağmur suyu dışında deşarj edilen atıksuları,
Eşdeğer
nüfus (E.N.): Ham atıksuyun günlük BOİ5 miktarı 45 gr (gr/kişi/gün)
esas alınarak endüstriyel atıksu için dikkate alınan biyokimyasal olarak oksitlenebilen
organik madde yükünü,
Haliç:
Bir nehrin ağzındaki tatlı su ile deniz kıyı suyu arasındaki geçiş bölgesini,
Hassas
su alanı: Ötrofik olduğu belirlenen veya gerekli önlemler alınmazsa yakın
gelecekte ötrofik hale gelebilecek doğal tatlı su gölleri, diğer tatlı su
kaynakları, haliçler ve kıyı suları, önlem alınmaması halinde yüksek nitrat
konsantrasyonları içerebilecek içme suyu temini amaçlanan yüzeysel tatlı sular
ve daha ileri arıtma gerektiren alanları,
İdare;
bu Yönetmelikte geçen
a) 2872
sayılı Çevre Kanununun 12 nci maddesi uyarınca atık, artık ve yakıtların
arıtılması, uzaklaştırılması, zararsız hale getirilmesi ve ithali ile ilgili
hususlarda denetleme ile yetkili kılınan Bakanlığı,
b)
Kurum, kuruluş ve işletmelere işletme ve kullanım izni verilmesi ve denetim
görevinin ifasında yetkili olmak üzere; 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı
Turizmi Teşvik Kanununa göre Kültür ve Turizm Bakanlığını, 10/6/1949 tarihli ve
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir
Belediyesi Kanunu ve 20/11/1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su ve
Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunla
kurulan su ve kanalizasyon idareleri, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye
Kanununun verdiği yetkiler doğrultusunda mülki amirleri, büyükşehir ve şehir
belediye başkanlıklarını,
c)
Atıksu altyapı tesislerinin bulunduğu yörelerde, kanalizasyona bağlantı izni
veren, atıksu altyapı tesislerinin inşası, bakımı ve işletilmesinden sorumlu
olan, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerini;
belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri,
d)
Alıcı su ortamlarına deşarj izni için, mahalli çevre kurullarının alacağı karar
ve görüşler doğrultusunda büyükşehir belediye hudutları içerisinde ve dışında
mahallin en büyük mülki amirini,
e)
2872 sayılı Çevre Kanununun 15 ve 16 ncı maddelerinde söz edilen
faaliyetlerin durdurulması hallerinde
Sağlık Bakanlığını, Bakanlığın ve mahallin en büyük mülki amirlerini,
f)
2872 sayılı Çevre Kanununun 20, 21, 22 ve 23 üncü maddelerinde belirtilen idari
nitelikteki cezaların verilmesinde aynı Kanunun 24 üncü maddesinde yetkili
kılınan kamu kurum ve kuruluşlarını,
İkincil
arıtma: Kentsel atıksuların genellikle Tablo 1’deki şartlara uygun olacak şekilde
ön çökeltim havuzu da olabilen biyolojik arıtma veya diğer proseslerle
arıtılmasını,
Kanalizasyon
sistemi: Kentsel atıksuyu toplayan ve arıtma tesislerine iletmeye yarayan
kanallar sistemini,
Kentsel
atıksu: Evsel atıksu ya da evsel atıksuyun endüstriyel atıksu ve/veya yağmur
suyu ile karışımını,
Kıyı
suları: Sığ su hattı ya da bir halicin dış sınırlarının dışında kalan suları,
Ötrofikasyon:
Suların, besi maddelerince özellikle azot ve/veya fosfor bileşiklerince, alg ve
daha yüksek yapılı bitkilerin üremesini hızlandıracak, böylece sudaki
canlıların dengesini bozacak ve su kalitesinde istenmeyen bozulmalara yol
açacak şekilde zenginleşmesini,
Atık
su toplama alanı: Kentsel atıksuların toplanması ve bir atıksu arıtma tesisine
veya nihai bir deşarj noktasına iletilmesi
için, nüfusun ve/veya ekonomik faaliyetlerin yeterli derecede
yoğunlaştığı alanı,
Uygun
arıtma: Kentsel atıksuyun bu Yönetmeliğin ve diğer ilgili yönetmeliklerin
ilgili hükümleri ile kalite amaçlarını karşılayacak şekilde alıcı ortama
deşarjını sağlayacak herhangi bir proses ve/veya bertaraf sistemiyle
arıtılmasını,
ifade
eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İlkeler ve Esaslar
Esaslar
Madde 5 — Bu Yönetmeliğin uygulanması için
öngörülen esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a)
Mevcut arıtma derecesinin yetersiz kalması durumunda çevrenin olumsuz yönde
etkilenmesinin önlenmesi için, bu Yönetmelik hükümleri gereğince uygun görülen
yerlerde kentsel atıksuyun ikincil arıtmasının yapılması esastır.
b) Az
hassas su alanlarında çevrenin olumsuz yönde etkilenmemesi durumunda birincil
arıtma, hassas su alanlarında ise ileri arıtma yönteminin kullanılması esastır.
c)
Endüstriyel atıksuyun, kanalizasyon sistemine bağlantısı ile atıksuyun alıcı
ortama deşarjı, kanalizasyon bağlantı izni ve/veya deşarj iznine tabidir.
d)
Kentsel atıksu arıtma tesislerine bağlı olmayan ve biyolojik olarak ayrışabilen
endüstriyel atıksulara sahip EK III’ de yer alan endüstriyel sektörlerde oluşan
atıksuyun alıcı su ortamlarına deşarjları izne tabidir.
e)
Uygun şartlarda arıtılmış atıksu yeniden kullanılabilir. Bertaraf yöntemleri
çevreye olacak olumsuz etkileri en aza indirecek şekilde belirlenir. Arıtılmış
atıksuyun yeniden kullanımı 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin 28 inci maddesinde yer alan
hükümlere tabidir.
f) Her türlü katı atık, arıtma
çamurları ve fosseptik çamurlarının alıcı su
ortamlarına boşaltılmaları yasaktır.
g)
Uygun şartlarda kentsel atıksu arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamuru yeniden
kullanılabilir. Arıtma çamurlarının toprakta kullanımı ve/veya bertarafının,
Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde belirlenen standartlara ve
yöntemlere uygun olarak yapılması esastır.
h)
Çevrenin atıksu deşarjlarından kaynaklanan olumsuz etkilerinden korunmasını
sağlamak için arıtma tesislerinin, atıksuların ve alıcı ortamın izlenmesi
gereklidir.
i)
Atıksuyun ve arıtma çamurunun bertarafı hakkındaki bilgilerin kamuoyuna
periyodik raporlar ile duyurulması esastır.
j)
Benzer nitelikte atıksu üreten endüstriler ve yerleşimlerin birbirine olan
uzaklığı, coğrafik ve topografik özellikleri ile büyüklükleri de dikkate
alınarak ekonomik ve teknik açıdan fizibil olanlar için ortak atıksu arıtma
tesisinin kurulması esastır.
k)
Eşdeğer nüfus olarak ifade edilen yük, ağır yağış gibi olağan üstü durumları
hariç tutmak üzere, yıl boyunca arıtma tesisine giren maksimum ortalama
haftalık yüke dayalı olarak hesaplanacaktır.
Genel hükümler
Madde 6 — Bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili genel hükümler
aşağıda belirtilmiştir.
a)
İlgili idare, bu Yönetmelikteki şartlara uymak için inşa edilen kentsel atıksu
arıtma tesislerinin normal yerel iklim şartları altında yeterli performansla
çalışabilecek şekilde tasarlanmasını, inşa edilmesini, işletilmesini ve
bakımının yapılmasını sağlar. Tesis tasarımları yapılırken, organik ve hidrolik
yüklerdeki mevsimlik değişiklikler dikkate alınır.
b)
İlgili idare tarafından, E.N. 2000’den fazla toplama alanlarının kanalizasyon
sistemiyle donatılmış olması sağlanır. Ancak kanalizasyon sistemi kurulmasının
herhangi bir çevresel yarar sağlamaması ya da teknik ve ekonomik açıdan mümkün
olmayan durumlarda, aynı düzeyde çevresel koruma sağlayan bireysel sistemler ya
da diğer uygun sistemler kullanılır.
c)
İlgili idare; 2000’den az E.N.’ye sahip toplama alanlarından tatlı su ve
haliçlere yapılan deşarjlar ile 10000’den az E.N.’ye sahip toplama alanlarından
kıyı sularına yapılacak deşarjlar için kanalizasyon sistemine giren kentsel
atıksuların uygun arıtmaya tabi olmasını sağlar.
d)
İlgili idare tarafından, kanalizasyon sistemine giren kentsel atıksuyun
2000-10000 E.N. arasındaki toplama alanlarından tatlı sulara ve haliçlere
yapılan deşarjlar ile 10000 E.N.’den fazla toplama alanlarından yapılan bütün
deşarjlar için ikincil arıtma ya da eşdeğer bir arıtmaya tabi tutulması
sağlanır.
e)
Bakanlık, hassas su alanlarını ve az hassas su alanlarını EK I’de yer alan
kriterlere göre belirler. Az hassas su alanları belirlenirken, deşarj edilen
kirlilik yüklerinin, önemli çevre etkilerine neden olabilecek komşu bölgelere
taşınabileceği riski de dikkate alınır.
f)
Bakanlık, bilimsel çalışmalar sonucunda insan ve çevre sağlığının olumsuz
etkilendiğini tesbit ettiği durumlarda, gerekli gördüğü alanlarda yapılacak
arıtıma ilişkin bu Yönetmelikte belirlenen süreleri kısıtlayabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kentsel Atıksu Arıtımı
Kanalizasyon sistemleri
Madde 7 — Kanalizasyon sisteminin tasarımı, inşası ve bakımı
kentsel atıksu hacmi ve karakterizasyonunu dikkate alacak, toprağa olabilecek
sızıntıları, infiltrasyonu önleyecek ve sel suyuna bağlı kirlenmeyi
sınırlayacak şekilde ilave masraflar gerektirmeyen en iyi teknik bilgi ve
birikimler ile yapılır.
Kentsel atıksular için arıtma
gereksinimleri
Madde 8 — Kentsel atıksular için arıtma gereksinimleri aşağıda
belirtilmiştir.
a)
Kanalizasyon sistemine bağlanan kentsel atıksuyun; genel hükümlerde yer alan
nüfus ve alıcı ortam sınıflamaları dikkate alınarak, hassas ve az hassas su
alanları dışındaki alanlar için ikincil arıtma veya eşdeğer bir arıtmaya tabi
tutulması esastır. Arıtma tesisleri;
1)
Arıtılacak atıksuyun özelliklerine ve alıcı ortama deşarj kriterlerine göre
tasarlanır ya da yeniden düzenlenir.
2) EK
IV’de yer alan Tablo 1’deki alıcı ortama deşarj kriterlerini sağlayacak şekilde
tasarlanır.
3)
Ötrofikasyona maruz hassas alanlara yapılan boşaltımlarda, ilave olarak EK
IV’de yer alan Tablo 2’de gösterilen şartlara da tabi olarak yapılır.
4)
Alıcı ortamın kullanım planlarına göre bu ve diğer ilgili yönetmeliklerin
hükümleri ile uyumlu olabilmesi için Bakanlıkça gerekli görülen yerler Tablo 1
ve/veya Tablo 2’de gösterilenlerden daha kısıtlayıcı olan şartlara tabi
tutulabilir.
b)
Kentsel atıksu deşarj noktaları, alıcı ortam üzerindeki etkilerini minimum
seviyeye indirecek şekilde uygun olan en uzak noktada seçilir.
c)
Düşük sıcaklık nedeniyle etkili bir biyolojik arıtmanın uygulanmasının güç
olduğu deniz seviyesinden 1500
metre ya da daha yüksek olan dağlık bölgelerde kentsel
atıksu deşarjı, bu gibi deşarjların çevreyi olumsuz yönde etkilemediğine
ilişkin atıksu karakterizasyonu ve alıcı ortamın taşıma kapasiteleri ile alıcı
ortamın kullanım planları da göz önüne alınarak ayrıntılı bilimsel araştırmalar
yapılması şartıyla, yukarıda öngörülenlerden daha esnek bir arıtmaya tabi
tutmak üzere mahallin en büyük mülki amirinin uygun görüşü alınır.
d)
Kentsel atıksu arıtım sistemlerinin alıcı ortama deşarj izni, Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği’nin 37 nci maddesinde yer alan hükümlere tabidir.
Endüstriyel atıksuyun kanalizasyona
boşaltım esasları
Madde 9 — Endüstriyel atıksuyun kanalizasyona boşaltım esasları
aşağıda belirtilmiştir.
a)
Kanalizasyon sistemlerine ve kentsel atıksu arıtma tesislerine giren
endüstriyel atıksular;
1)
Kanalizasyon sistemlerinde ve arıtma tesislerinde çalışan personelin sağlığının
korunması,
2)
Kanalizasyon sistemleri, atıksu arıtma tesisleri ve bunlarla ilgili ekipmanın
zarar görmesinin önlenmesi,
3) Atıksu arıtma tesislerinin işleyişine ve arıtma
çamurunun arıtılmasına engel olmaması,
4)
Arıtma tesislerinden deşarjların çevre üzerinde olumsuz etki olması,
5) Arıtma çamurunun çevresel bakımdan kabul
edilebilir ve güvenli bertarafının sağlanması,
amacıyla
ön arıtmaya tabi tutulur.
b)
İlgili idare, kanalizasyon sistemine ve kentsel atıksu arıtma tesislerine
endüstriyel atıksuların boşaltımının, kanalizasyona bağlantı iznine tabi
olmasını sağlar. Bağlantı izinlerinin yukarıdaki şartlara ve 31/12/2004 tarihli
ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin
44 üncü maddesine uygun olması zorunludur. Bu izinler düzenli aralıklarla
gözden geçirilerek idare gerekli gördüğü takdirde, Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği Tablo 25 teki şartları uygular veya değiştirir.
Endüstriyel atıksu deşarj standartları
Madde 10 — Mahallin en büyük mülki amiri tarafından, bu
Yönetmelik Ek-III’de yer alan endüstriyel sektörlere ait tesislerden
kaynaklanan ve kentsel atıksu arıtma tesislerine teknik ve ekonomik açıdan
girmesi mümkün olmayan ve alıcı ortamda biyolojik olarak ayrışabilen, 4000 E.N.
ya da daha fazla nüfusa sahip endüstriyel atıksu deşarjlarının, endüstrinin
faaliyet türüne göre Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 5 ve Tablo 6’da
verilen ilgili deşarj standartlarına uymaları sağlanır. Alıcı ortama deşarj
izni Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin 37 nci maddesinde yer alan hükümlere
tabidir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hassas ve Az Hassas Su Alanları
Hassas su alanları
Madde 11 — Hassas su alanlarında uyulması gereken şartlar aşağıda
belirtilmiştir.
a)
Mahallin en büyük mülki amiri, 10000 E.N.’dan fazla toplama alanlarından hassas
alanlara yapılacak tüm deşarjların Tablo 2’de belirtilen şartlara uyması için
gerekli tedbirleri alır.
b)
Bir hassas su alanı içinde yer alan tüm kentsel atıksu arıtma tesisleri
toplamında kirlilik yükünün, ilgili idarelerce, toplam fosforda minimum %75 ve
toplam azotta minimum %75 arıtma veriminin gösterilmesi durumunda alternatifli
olarak, münferit arıtma tesisi için bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinin (a)
bendinde belirtilen şartlar uygulanmaz.
c)
Bir hassas su alanına kentsel atıksu arıtma tesislerinden yapılacak
deşarjların, bu alanın kirliliğine katkısı olması durumunda söz konusu arıtma
tesisleri için bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki
hükümler uygulanır. Bir hassas su alanının tamamı veya bir kısmı bir başka idarenin
yetki sınırlarının içinde yer alması ve kentsel atıksu deşarjından etkilenmesi
durumunda suları etkilenen idare, diğer idare ve Bakanlığı bilgilendirir. Her
iki idare de etkilenen alanı korumak için bu Yönetmelik hükümlerine göre
gerekli önlemlerin kaynağında alınmasını sağlayacak koordinasyonu yaparlar.
d)
Bakanlık, dört yılda bir hassas su alanlarının gözden geçirilmesini sağlar.
e)
Mahallin en büyük mülki amiri, (d) bendi gereğince yeni belirlenecek hassas su
alanlarında, bu alanların tespiti ve belirlenmesinden itibaren yukarıdaki
şartlara yedi yıl içinde uyulması için gerekli tedbirleri alır.
Az hassas su alanları
Madde 12 — Az hassas su alanlarında uyulması gereken şartlar
aşağıda belirtilmiştir.
a)
Kentsel atıksu deşarjlarının EK II ’de getirilen kontrol prosedürlerine
uygunluğun gösterilmesi ve kapsamlı araştırmaların bu tür boşaltımların çevreyi
olumsuz yönde etkilemeyeceğini göstermesi durumunda; 10000 ila 150000 E.N.’a
sahip toplama alanlarından az hassas kıyı sularına ve 2000 ila 10000 E.N.
arasında nüfusa sahip toplama alanlarından az hassas haliçlere yapılan kentsel
atıksu deşarjları birincil artımdan daha düşük olmamak şartıyla bu Yönetmeliğin
8 inci maddesi (a) bendinde tanımlananlardan daha esnek olabilir. Ancak az
hassas olarak belirlenen deniz suyuna yapılacak kentsel atıksu deşarjları için,
alıcı ortamda yeterli seyreltme kapasitesinin bulunduğunun ayrıntılı
mühendislik çalışmaları sonucunda kanıtlanması halinde ve bu gibi deşarjların
çevreyi olumsuz yönde etkilemediğine ilişkin atıksu karakterizasyonu ve alıcı
ortamın taşıma kapasiteleri ile alıcı ortamın kullanım planları da göz önüne
alınarak ayrıntılı bilimsel araştırmalar yapılması şartıyla, kentsel
atıksuların derin deniz deşarjıyla bertarafına izin verilebilir. Derin deniz
deşarjı, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin 33, 34, 35 ve 42 nci maddelerinde
yer alan hükümlere tabidir.
b)
İlgili idare en büyük mülki amir kanalıyla, yukarıda sözü edilen araştırmalara
ilişkin bütün ilgili bilgileri en az yılda bir defa Bakanlığa gönderir.
c)
Bakanlık, dört yılda bir az hassas su alanlarının gözden geçirilmesini sağlar.
d)
Mahallin en büyük mülki amiri, az hassas olarak yeniden belirlenmeyen
alanlarda, alanın niteliğinin değiştiğinin tespiti ve belirlenmesinden itibaren
bu Yönetmeliğin 8 inci maddesi veya 11 inci maddesi şartlarından uygun
olanının, yedi yıl içinde uyulması için gerekli tedbirleri alır.
e)
İstisnai hallerde, daha ileri arıtmanın herhangi bir çevresel yarar
sağlamayacağı gösterilebilirse, 150000’den fazla E.N.’a sahip toplama
alanlarından az hassas bölgelere atıksu boşaltımları (a) bendinde belirtilen
10000 ila 50000 E.N. arasında nüfusa sahip yerleşim yerlerinden atıksu
boşaltımı için öngörülen arıtmaya tabi tutulabilir. Böyle durumlarda, idare
ilgili belgeleri önceden Bakanlığa sunar ve Bakanlığın uygun görüşünü alır.
İstisnai haller ve süre uzatımı
Madde 13 — İstisnai haller ve süre uzatımı ile ilgili hususlar
aşağıda yer almaktadır.
a)
İlgili idare en büyük mülki amir kanalıyla, teknik sorunlar nedeniyle ve coğrafik
olarak belirlenmiş nüfus grupları için istisnai hallerde, Bakanlıktan bu
Yönetmeliğin 8 inci maddesinde öngörülen hükümlere uyma süresinin daha uzun
tutulması için talepte bulunabilir.
b) Bu
Yönetmelik gereklerini öngörülen sürelerde yerine getiremeyen idareler,
taleplerinde gerekçeleri ile birlikte yaşanan teknik güçlükleri tanımlayan
raporu ve bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yükümlülüklerini yerine
getirecek uygulama takvimine sahip iş termin planını, onay için mahallin en
büyük mülki amiri kanalıyla Bakanlığa sunmalıdır. Bakanlık, söz konusu
talepleri inceleyerek uygun görmesi halinde ilgili idareye makul bir süre
uzatımı verebilir.
İzleme ve raporlama
Madde 14 — Kentsel atıksuyun deşarjının izlenmesi ve
raporlanmasında aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) İlgili idare, kentsel atıksu
arıtma tesislerinden yapılan deşarjların, EK II’de getirilen kontrol
prosedürüne uygun olarak ilgili deşarj kriterlerine uygunluğunu izler.
b)
Mahallin en büyük mülki amiri, EK III’de yeralan endüstrilerden alıcı ortama
yapılan atıksu deşarjlarını, ilgili deşarj kriterlerine göre izler.
Birinci
fıkrada yer alan hükümlere uygun olarak toplanan bilgiler muhafaza edilerek,
iki yılda bir ve/veya Bakanlığın talebi üzerine ilgili idare tarafından
Bakanlığa rapor edilir.
Değerlendirme
Madde 15 — Kentsel atıksuyun deşarjının raporlanması ve
değerlendirilmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a)
İlgili idare, iki yılda bir kendi bölgelerindeki kentsel atıksu ve arıtma
çamurunun bertarafı hakkında durum raporunun yayınlanmasını ve bu raporların en
büyük mülkî amir kanalıyla Bakanlığa gönderilmesini sağlar. Bakanlık gerekli
görürse, idare her iki yılda bir bu bilgileri güncelleştirir ve Bakanlığa
sunar.
b)
İlgili idareler, en büyük mülki amir ile koordineli şekilde, bu Yönetmeliğin
uygulanması için bir uygulama programı oluşturur. En büyük mülki amir, bu
program hakkında Bakanlığa bilgi verir.
c)
Programların rapor edilmesinde uygulanacak metotlar ve formatlar Bakanlıkça
belirtilen prosedüre uygun olarak yapılır.
d)
Bakanlık her iki yılda bir (a) ve (c) bentlerine uygun olarak aldığı bilgileri
gözden geçirir ve değerlendirir.
Geçici Madde 1 — Kentsel atıksu
deşarjları ile ilgili yükümlülükler ve süreler;
|
Nüfus*
|
Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği’ne Göre Arıtma Tesisini İşletmeye Alma Tarihleri (Yıl)
|
Ana Kolektör
Yapımı İçin Verilen Ek Süreler** (Yıl)
|
Bu Yönetmelik
Gerekliliklerinin Sağlanması
|
|
>100000
|
2008
|
2
|
2022
|
|
100000-50000
|
2009
|
3
|
2022
|
|
49999-10000
|
2010
|
3
|
2022
|
|
9999-2000
|
2011
|
3
|
2022
|
|
<2000 o:p="">
|
-
-
-
Tarihler yıl sonunu ifade etmektedir.
* 31.12.2014 tarihinden itibaren eşdeğer nüfus olarak
alınacaktır.
** İş temrin planında ana kolektör ihtiyacını belirten
ve Bakanlıkça uygun görülen belediyeler için geçerlidir.
Geçici Madde 2 — Bakanlık, hassas su alanlarını
ve az hassas su alanlarını bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren üç
yıllık dönem içinde bu Yönetmelikteki kriterlere uygun olarak belirler.
Yürürlük
Madde 16 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 17 — Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı
yürütür.
EK- I
Hassas ve az hassas su alanlarının
belirlenmesinde esaslar:
A)
Hassas su alanları
Su
alanları aşağıdaki gruplardan birine girmesi halinde hassas su alanı olarak
belirlenir:
a)
Ötrofik olduğu belirlenen ya da eğer gerekli önlemler alınmazsa yakın gelecekte
ötrofik hale gelecek doğal tatlı su gölleri, diğer tatlı su kaynakları,
haliçler ve kıyı suları. Bu gibi alanlarda aşağıdaki hususlar dikkate alınarak,
hangi besin maddesinin ileri arıtmayla azaltılacağı değerlendirilir;
1) Su
değişiminin az olduğu, bu nedenle birikimin meydana gelebileceği göller ve aynı
özellikleri taşıyan göllere ulaşan akarsularda; arıtımın ötrofikasyonun
önlenmesi üzerinde herhangi bir etkisi varsa, fosfor giderimi arıtmaya
eklenmelidir. Büyük toplama alanlarından deşarjların yapıldığı yerlerde ayrıca
azot giderimi de sözkonusu olabilir.
2) Su
değişiminin az olduğu veya yüksek miktarda besi maddesi girdisi olan haliçler,
koylar ya da diğer kıyı sularında; arıtımın ötrofikasyonun önlenmesi üzerinde
herhangi bir etkisi varsa, büyük yerleşim yerlerinden bu alanlara yapılacak
deşarjlarda fosfor ve/veya azot giderimi arıtmaya eklenmelidir.
b)
Önlem alınmaması halinde, 20/11/2005 tarihli ve 25999 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların
Kalitesine İlişkin Yönetmelik’in ilgili hükümlerinde belirlenen düzeylerden
daha yüksek nitrat konsan-trasyonları içerebilecek içme suyu temini amaçlanan
yüzeysel su kaynakları,
c) Diğer
yönetmelik hükümlerine göre bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilenden
daha ileri arıtma gerektiren alanlar.
B) Az
hassas su alanları
Morfolojik,
hidrolojik ya da özel hidrolik şartlara göre, atıksu deşarjının çevreyi olumsuz
yönde etkilemediği deniz alanı az hassas su alanları olarak tanımlanır.
a )Az
hassas su alanları belirlenirken, deşarj edilen atıksuların ağır çevre
etkilerine neden olabilecek komşu alanlara transfer olabileceği riski de
dikkate alınır.
b)
Az hassas su alanları belirlenirken; su değişiminin çok olduğu ve ötrofikasyon ya da oksijen tüketimine maruz olmayan veya kentsel
atıksu deşarjına bağlı olarak ötrofik hale gelmesi veya oksijen tüketimini
artırması olasılığı bulunmayan açık koylar, haliçler ve diğer kıyı suları
dikkate alınır.
EK -II
İzleme ve sonuçların
değerlendirilmesi
Bakanlık
aşağıda tanımlanan gereklilikler düzeyinde bir izleme metodunun uygulanmasını
sağlar.
a) Bu
Yönetmelikte belirlenen atıksu deşarjları ile ilgili hükümlere uyumu izlemek
için, debi orantılı ya da zamana dayalı 24 saatlik kompozit numuneler, çıkış
noktalarında ve eğer gerekli olursa arıtma tesisleri girişlerinde iyi
tanımlanmış aynı örnekleme noktalarında toplanır.
Örneklerin
alınması ile analizi arasındaki zaman aralığında örneklerin bozulmasını en aza
indirmeyi amaçlayacak uluslararası laboratuar uygulamaları sağlanır.
b)
Yıllık asgari örnek sayısı arıtma tesisinin boyutuna göre belirlenir ve yıl
boyunca aşağıdaki aralıklarla toplanır:
2000
ila 9999 E.N.:İlk yıl boyunca 12 örnek. Eğer ilk yıl boyunca bu Yönetmelik
hükümlerine uyulduğu gösterilebilirse, izleyen yıllarda dört örnek; eğer dört
örnekten birisi deşarj standartlarına uymazsa, takip eden yıl içinde 12 örnek
alınmalıdır.
10000
ila 49999 E.N.: 12 örnek
50000
E.N. ya da üzeri: 24 örnek
c)
Eğer su örneklerinin, her bir ilgili parametre için parametrik değere uygunluğu
aşağıdaki şekilde gösterilirse, arıtılmış atıksuyun ilgili parametrelere uygun
olduğu varsayılır:
1)
Tablo 1 ve birincil arıtma tanımında belirlenen parametreler için,
konsantrasyon ve/veya yüzde arıtım oranlarının Tablo 3’teki izin verilen
maksimum uyumsuz örnek sayısına,
2)
Tablo 1’de konsantrasyon olarak ifade edilen parametreler için, normal işletme
şartlarında alınan başarısız örnek sayıları parametrik değerlerden % 100’den
fazla sapmamalıdır. Konsantrasyon olarak ifade edilen toplam askıda katı
maddelere ilişkin parametrik değerler için sapmalar ise % 150’ye kadar kabul
edilebilir;
3)
Tablo 2’de belirlenen parametrelerden her biri için alınan ve ölçülen örneklerin
yıllık ortalama değerleri ilgili parametrenin Tablo 2’de verilen değerlerini
sağlamalıdır.
d)
Söz konusu su kalitesi için, yoğun yağış gibi olağanüstü şartlar sonucu aşırı
değerler oluştuğu zaman bu değerler dikkate alınmaz.
EK- III
Endüstriyel sektörler
a)
Süt ve Süt Ürünleri
b)
Meyve, sebze ürünleri ile diğer gıda bitkilerinin işlenmesi
c)
Alkolsüz içeceklerin imalatı ve şişelenmesi
d)
Patates işleme
e) Et
endüstrisi
f)
Bira fabrikaları
g)
Alkol ve alkollü içeceklerin üretimi
h)
Bitkisel ürünlerden hayvan yemi imalatı
i)
Hayvan postu, derisi ve kemiklerinden jelatin ve tutkal imalatı
j)
Malt imalathaneleri
k)
Balık işleme endüstrisi
l)
Benzer Diğer Sektörler
EK-IV
Tablo
1
Kentsel atıksu arıtım tesislerinden ikincil arıtıma
ilişkin deşarj limitleri*
|
Parametreler
|
Konsantrasyon ( mg/l)
|
Minimum arıtma verimi(%)
|
Referans ölçüm metodu
|
|
25
|
70-90
40 Madde 8 (c)
|
Homojen, filtre edilmemiş,
çökeltilmemiş ham örnek. Tamamen karanlık ortamda 20ºC ±1ºC’de beş günlük
inkübasyondan önce ve sonra çözünmüş oksijenin ölçülmesi. Bir nitrifikasyon
inhibitörünün ilavesi
|
|
|
Kimyasal oksijen ihtiyacı
(KOİ)
|
125
|
75
|
Homojen, filtre edilmemiş,
çökeltilmemiş ham örnek. potasyum dikromat
yöntemi.
|
|
Toplam askıda katı madde
(TAKM)
|
35
35 Madde 8 (c)
(10000 E.N.’den fazla)
60 Madde 8 (c)
(2000-10000E.N. )
|
902
90 Madde 8 (c)
(10000 E.N.’den fazla)
70 Madde 8 (c)
(2000-10000 E.N.)
|
-Temsili örneğin 0,45 μm
membran ile filtrasyonu. 105 ºC’de kurutulması ve tartılması.
- Temsili örneğin santrifüj
edilmesi (ortalama 2800-
|
*
Konsantrasyon değerleri veya arıtma verimleri uygulanacaktır.
1 Eğer BOİ5 ile yerine
kullanılan parametre arasında korelasyon kurulabilirse, bu parametre bir başka
parametre ile değiştirilebilir: toplam organik karbon (TOK) yada toplam oksijen
ihtiyacı (TOİ) gibi.
2 Bu
şart yerleşim biriminin büyüklüğüne bağlıdır.
Lagünlerden deşarjlara ilişkin
analizler filtre edilmiş örnekler üzerinde yapılmakla birlikte; filtre
edilmemiş su örneklerinde toplam askıda katı madde konsantrasyonu 150 mg/l’yi
aşmamalıdır.
Tablo
2
Kentsel atıksu arıtım tesislerinden ileri arıtıma
ilişkin deşarj limitleri*
|
Parametreler
|
Konsantrasyon
|
Minimum arıtma verimi(%)
|
Referans Ölçüm Metodu
|
|
Toplam fosfor
|
2 mg/l P
(10000-100000 E.N.)
1 mg/l P
(100 000 E.N.’den fazla)
|
80
|
Moleküler absorpsiyon
spektrofotometre
|
|
15 mg/l N
(10000-100000 E.N.)
10 mg/l N
|
70-80
|
Moleküler absorpsiyon
spektrofotometre
|
*Yerel şartlara bağlı olarak parametrelerin biri
veya ikisi birden uygulanabilir.Konsantrasyon değerleri veya arıtma verimleri
uygulanacaktır.
Tablo
3
Atıksu numunesinden alınan örnek serisi ile İzin verilen
maksimum uyumsuz örnek sayısı
|
Bir yılda alınan
örnek serisi
|
İzin verilen
maksimum uyumsuz örnek sayısı
|
|
4-7
8-16
17-28
29-40
41-53
54-67
68-81
82-95
96-110
111-125
126-140
141-155
156-171
172-187
188-203
204-219
220-235
236-251
252-268
269-284
285-300
301-317
318-334
335-350
351-365
|
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
|
1 Toplam
azotun anlamı: toplam Kjeldahl-azotu (organik azot + amonyak-azotu),
nitrat (NO3
) - azotu ve nitrit (NO2 )-azotu
2 Alternatif
olarak günlük ortalama 20 mg/l N’yi aşmamalıdır. Bu şart atıksu arıtma tesisi
biyolojik reaktörünün işleyişi esnasında 12 ºC yada daha yüksek ısıdaki suya
uygulanacaktır. Sıcaklıkla ilgili koşullar yerine
yerel iklim koşullarını gözönüne almak bağlamında işletme süresi ile ilgili
kısıtlar uygulanabilir. Bu alternatif ancak EK
II’in yerine getirildiğinin gösterilmesi
şartıyla uygulanır.
