KAZI YÖNTEMLERİ

KAZI YÖNTEMLERİ

Yarma kazıları, doğal zemin üzerindeki bitkiler, ağaç kökleri, tüm organik maddelerle, bitkisel zemin kısmının kaldırılmasıyla başlar.

Neden?

Bu tür zeminler, çürümeye müsait olduğundan, ileride çökmeye neden olabilirler.

Eksen doğrultusuna dik kazı çalışması

Eksen doğrultusuna paralel kazı çalışması

İki Şekilde Kazı Çalışması Boyuna Yönde İlerler

Eksen doğrultusuna dik yönde kazı çalışması: Özellikle karışık tip enkesitlerin bulunduğu kesimlerde kullanılması oldukça kolaylık sağlayacaktır. Zira, aynı enkesitte yarmadan çıkan toprak dolguda kullanılır. Çalışmanın eksene dik olmasından dolayı, aynı anda çok sayıda iş makinasının veya işçinin çalışmasına olanak sağlar. İlerleme hızı oldukça yüksektir.

Eksene paralel ilerleyen kazı çalışması: Derin yarma enkesitlerin olduğu durumlarda zorunluluktan dolayı kullanılması gereken yöntemdir. İlerleme hızı düşüktür.

Yarmaların Kazılma Yöntemleri

Yarma derinliği az ise, kazı işlemi tüm derinlik boyunca yürütülür. Ancak, kazı derinliği fazla ise, zemin cinsi ve suyun akış yönüne göre farklı yöntemler kullanılır.

1) Tabakalar halinde kazı

2) Ortada künet açılarak kazı

3) Alt galeri ile huni biçiminde kazı

Yöntemlerden hangisi seçilirse seçilsin; sular, kazı başlangıcına doğru akıtılmalıdır. Eğimli yol kesiminde, çıkış yönünde kazı ilerletilir. Bu şekilde, sular kazı yapılmış bölgeye doğru ilerler, kazı çalışmasına engel olmaz ve taşıtlar çıkarken boş, inerken yüklü inerler.

Suların kazı yapılan bölgeye doğru akıtılma olanağı bulunmadığı durumlarda, yani iniş yönünde kazı çalışması yapılması gerektiğinde; iki aşamalı kazı yapılır. Kazı çalışması (a) dan (b) ye doğru ilerlerken, su (a) ay doğru akar. İkinci aşamada (c) den (a) ya doğru ilerlerken, su (c) ye doğru akar.

Tabakalar Biçiminde Kazı

Bu yöntemde, yarma kesimi yatay tabakalar biçiminde kazılır. Bir tabakanın kazısına başlamak için, önce genellikle “künet” adı verilen kanal açılır. Tabaka kalınlığı zemin cinsine, kazı makinası ve yükleme araçlarına göre belirlenir. El aletleriyle çalışmada, kazı yüksekliği 2 metreyi geçmemelidir. Açılan künetlerin amacı, kazılan toprağın taşıma araçlarına yüklenmesini sağlamak içindir.

Tabakalar Biçiminde Kazı

Ortada Künet Açılarak Kazı

Bu yöntemde, yarmanın bir ucundan veya iki ucundan tabakalar halinde kazı yapılarak, yarmanın ortasından “künet” açılır. Açılan künetin taban kotu, yolun kırmızı kotudur. Bu nedenle, kazı sonuna kadar değişmeden kalır.

ULAŞIM YOLLARINA AİT TANIMLAR

Niğde Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İş Makineleri Ders Notları