İP İSKELESİ KULLANIMI

Özellikle bina yapılarında köşe kazıkları çakılıp 1/1 ölçeğinde yapı zemine aplike edildikten sonra temel çukuru, sömel ve bağ kirişi kazıları sırasında kaybolacak olan bu noktaların yerlerini kaybetmemek için "ip iskelesi" kurulur. 

 Bunun için şu işlemler ardarda yapılır;

(1.) Köşelere çakılmış olan kazıkların her iki doğrultuda 100-250 cm. dışından ve 150-300 cm. aralıklarla 7x7, 6x8, 8x8 cm. kesitli kazıklar zemine çakılır. Kazık boyları 100-150 cm. civarındadır.  

 (2.) Kazıkların dış üst kenarlarından 4x8 ya da 5x10 cm. kesitli yatay latalar çakılır. "Telöre" ya da "Tolero" adı verilen bu lataların boyları 2.0 - 4.0 m. arasındadır. Zeminden 50 - 100 cm. yapı subasman kotundan (yapının doğal zemin kotu altındaki kısımları) en az 30 - 40 cm. yukarıdan çakılan bu telörelerin aralarından geçiş için kapı ve boşluklar bırakılmalıdır.

(3.) Telörelerin üzerine yapının şu kısımları işaretlenir; 

3.1. Temel kazısı genişliği 

 3.2. Sömel aksları sömel temel hatılı genişliği 

 3.3.Temel ve zemin kat duvarları genişlikleri. 

Planda yatay akslar rakamlarla düşey akslar da harflerle gösterilir. Bu harf ve rakamlar telöre üzerine yazılarak işaretlenir. Aksların telöreler üzerine işaretlenmesi ya çivi çakarak ya da çentik açarak yapılır.  

 (4.) İşaretlerden karşılıklı olarak ipler çekilerek ip iskelesi oluşturulur. İplerin daima gergin olması için de uçlarına ağırlık ya da tuğla asılır. En kullanışlı işaretleme çentik açmaktır. İplerin kesim noktaları aynı zamanda temel akslarının merkezlerini gösterir.

(5.) İplerin kesim noktalarından sarkıtılan çekül ya da şakul adi verilen araçlarla temel-sömel aksları zemin üzerinde kolayca belirlenebilmektedir. Zeminin durumuna göre bazan telöreler kademeli yapılabilir bazan da telöre yerine bitişik nizam yapı türünde komşu bina duvarlarından yararlanılabilir.

Prof. Dr. İlker ÖZDEMİR / YAPI ELEMANLARI DERS NOTLARI