ZEMİNLERİN TAŞIMA GÜCÜ VE YÜK TAŞIMA DURUMUNA GÖRE ZEMİN TÜRLERİ

Zemİnİn Taşıma Gücü

Zemin, binadan gelen yükler altında, tanelerin sıkışması sonucu bir miktar oturma yapar. Buna genel anlamda tasman denilmektedir.

·          Tasman, taban basıncının belirli bir basınçtan aşağı tutulduğu durumlarda olur. Binaların tasmana uğraması istenmeyen bir olaydır. 20 mm.ye kadar olan oturma miktarı kabul edilmektedir. Bu oturmalar, müsaade edilen değerden fazla ise yapı tehlikeye girer. Oluşan gerilmeler sonucu, yapının dayanımı da azalır. Ayrıca oluşan çatlaklar, ayrılmalar vb. durumlarda yapının estetik değeri ve fonksiyonları da zayıflar. Tasman olayı farklı taşıma gücü özelliğine sahip binalarda daha çok olmaktadır. Genellikle binanın ekseninden sağa veya sola yatması şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Farklı taşıma gücüne sahip zeminlerin, bundan sonraki konuda anlatıldığı üzere, stabilize edilmesi ve yüzeysel temel yerine derin temel sistemlerinden birinin seçilmesi gerekmektedir.

·         Tanelerin durumu bozulmadan zeminin, birim alandaki yükü taşıyabilme gücüne taşıma gücü denilir. Zeminde oluşacak gerilmeler, bir güvenlik sınırı içerisinde olmalıdır. Bunun, yani zeminin emniyetle taşıyabileceği yükün hesaplanması işi de zemin yükleme deneyleri ile yapılır. Zemin yükleme deneyleri, sonuçlarına göre iki şekilde yapılır. Birincisi, statik (durgun) yükleme deneyleri, ikincisi ise dinamik (hareketli) yükleme deneyidir. 

Zemin Danelerin Boyutlarına Göre Sınıflandırılması

Yerel Zemin Sınıfları

Deprem Yönetmeliğine Göre Zemin Grupları

Yük Taşıma Durumuna Göre Zemİn Türlerİ

Çürük Zemin

* Fazla yük altında kayan, sıkışmaya uygun ince kum, ıslak kil, killi toprak, batak arazi, bitkisel ve dolma toprak zeminlerdir. Basınca dayanımı 0,2-0,8 kgf/cm2 arasında değişmektedir.

Orta Zemin

* Sıkışmaya uygun, 3-4 m kalınlığında zemin taba-kalarından oluşur. Gravyer, kumlu ve killi zeminlerdir. Basınca dayanımı 0,4-0,5 kgf/cm2 arasında değişir.

Sağlam Zemin

* Sıkışmaya uygun olmayan, 2-3 m kalınlığında tabakalar halinde oluşmuş zeminlerdir. Basınç ve çekme gerilmelerine karşı oldukça dayanıklıdır. Bunlar arasında püskürük, tortul ya da metamorfik zeminler örnek olarak gösterilebilir. Konuyla ilgili olarak, yerel zemin sınıfları Tablo 7‘de ve Deprem Yönetmeliğine göre zemin grupları da Tablo 8‘de verilmiştir.