Flumlerle Debi Ölçümü Nasıl Yapılır

Flumlerle Debi Ölçümü

Flumler açık kanallarda debi ölçme amacıyla kullanılırlar. Çalışma prensıpleri ise bir kanalda veya akarsu yatağındaki suyun hızını arttırarak düzgün bir akış kesiti profili yaratmak ve su seviyesini okuyarak debinin tespit edilmesi şeklindedir. Flumler suyun hızını, kanalın yan duvarlarını belirli bir aralık boyunca yakınlaştırarark veya tabanı o aralık boyunca yükselterek arttırırlar. Ve bazen de hem duvarlar yakınlaştırılarak hem de taban yükseltilerek suyun hızının arttırılması sağlanır.

Mansap kısmındaki su sığken memba suyu ile düzgün bir dengeye gelindiğinde flumden akan su yüksekliğine kritik derinlik denir. Flumde su kritik derinlikte akıyor ken flumde her debi için düzgün, benzersiz bir yüzey profil akışı oluşur. Yani düzgün doğrular şeklinde türbülanssız akan su flum duvarında ve ölçülendirilmiş debi çizelgesinde net olarak okunabilen bir ıslaklık çizgisi oluşturur. Böylece okuma yüksek doğrulak ile yapılır.

Flumlerin birçok şekli vardır. Ve bu şekillerdeki flumler 0.025 m boğaz açıklığından 16 m boğaz açıklığına kadar ölçülecek debiye göre inşa edilebilir. Bu boğaz aralıklarına sahip flumler 0,000084 m3/s ile 85 m3/s arasındaki debileri yüksek doğruluk oranları (%2 den az) ile ölçerler.

Flumlerde sürtünme kayıpları, akış katsayıları aynı boğaz genişliğine sahip keskin kenarlı savaklar ile karşılaştırıldığında savakların sürtünmeye bağlı kayıplarının flumlerden dört kat daha fazla olduğu görülmektedir. Ve uzun boğazlı flümler de bu oran 1/10 a kadar çıkmaktadır. Bunun nedeni ise suyun boğazdan geçerken akım şeklinin paralel doğrular şeklini almasıdır.

Kısa boğazlı flumler (Short parshall)

 Su girişinde düşük basınç

 Tortu ve çöküntü oluşmaz

 Geniş bir debi aralığında ölçüm yapabilir.

 Su basması sırasında ölçüm yapamaz

 Hendek çukuru düzgün ve hertürlü akışı engelleyebilecek unsurlardan temizlenmiş olmalıdır.

 Suyun normal akış tabanı ile aynı yükseklikte inşa edilmelidir.

 Savaklara göre daha pahalı, inşası daha zor ve inşa işleminde yapılan çok küçük hatalar debi ölçme işleminde büyük yanlışlıklara yol açar.

Uzun boğazlı flumler ( RAMP veya REPLOGLE)

 Akışı boğaz boyunca kontrol eder ve paralel ve düzgün bir akım oluşmasını sağlarlar

 Ölçümlerde doğruluk payları çok yüksektir. Bilgisayarda tasarlanabilir ve kalibre edilebilirler.

 İşlevsel olan kanalların içerlerine inşa edilebilirler. Böylece masraf büyük ölçüde düşer.

 Şekillinden dolayı tortu veya cökelti oluşumu olmaz ve baskın riski çok düşükür.

Parshall Savağı ile Debi Ölçümü

(ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN PLANLAMA, TASARIM VE İNŞAATI İLE İLGİLİ GENEL İHTİYAÇLAR VE ŞARTLAR / Prof. Dr. İsmail KOYUNCU)