RÖLATİF SIKILIK

Rölatif Sıkılık

Zemini teşkil eden danelerin aralarında az veya çok boşluk bulunduğuna göre sıkılık çok veya az diye ifade edilir. Bir zemin ne kadar sıkı ise o zemin o kadar az sıkışabilir ve az oturur, içsel sürtünme açısı da büyük olur. Kum çakıl gibi ayrı k daneli (kohezyonsuz) zeminlerde zeminin sıkılık durumunu yansıtan rölatif sıkılık;

Dr=(emax-e)/(emax-emin)
bağıntısından hesaplanır.

Burada; eınax (maksimum boşluk oranı) zeminin en gevşek (en çok boşluklu) durumundaki boşluk oranı, emin 8minimum boşluk oranı) zeminin en sıkı (en az boşluklu) durumundaki boşluk oranı, e zeminin rölatif sıkılığının belirlenmek istendiği durumuna ait boşluk oranıdır. Birimsiz olarak gösterilen Dr, ondalık veya yüzdelik bir ifadedir.

DANE BİRİM HACİM AĞIRLIĞI

Dane Birim Hacim Ağırlığı

Dane kısmının (boşluksuz) birim hacim ağırlığı olarak tanımlanır ve ağırlığının tanelerin toplam (boşluksuz) hacmine oranı olarak ifade edilir.

?s= W dane / V tane

Dane birim hacim ağırlığı belirlemede, iri taneli zeminler için yaklaşık 1 litrelik kavanoz biçimli ve ince taneli zeminler için daha küçük hacimli (50-100 cm3), piknometre denilen cam şişeler kullanılır. Deney için hassas teraziler(O,OO 1 gr hassaslıklı ) kullanılır. Kullanılan damıtık su veya karışımın içerisinde hava kalmamasına özen gösterilir. Bunun için vakum, karıştırma ,sallama gibi işlemler uygulanır. Ayrıca suyun birim hacim ağırlığı, sıcaklıkla değiştiğinden; deney sabit sıcaklıklı ortamda yapılır ve suyun birim hacim ağırlığı kullanılan sıcaklığa göre düzeltilir. Piknometre damıtık su ile doldurulup dışı iyice kurulandıktan sonra tartılır (W ı). Kurutulmuş, elle ufalanarak veya sert lastik bir tokmakla bir kap içinde dövülerek tanelenmiş zeminden belli bir miktar alınır (W K). Miktarı belli olan bu zemin, piknometrenin içine kayıp sız olarak aktarılır, Üzerine damıtık su ilave edilerek tartılır(W 2). Aşağıdaki bağıntıdan zeminin tane birim hacim ağırlığı hesaplanır.


WK
?s = WK –(W2-W1)

Dane birim hacim ağırlığı, danelerin meydana geldiği kayaca (minerale) bağlı olarak değişik değerler alır. çoğu zeminler için 2.60-2.80 g/cm3 arasında değere sahiptir.

Gs=(?s/?w)=(?s/?w)