ders notu niteliğindedir:
TOPOĞRAFYA___arazi parçalarının ve tesislerin ölçülmesi ve bunların bir düzlem
üzerine geçirilmesidir.düzlem üzerine geçirilen şekiller, harita, plan ve kesitlerdir.
yol, kanal, baraj projelerinin yapımında, elektrik etüt işlerinde, orman
işletmeciliğinde, madencilikte, jeolojik ve coğrafik etütlerlerde, şehir ve
kasabaların imar planında, tarımda, kadastro ve turizmde, topoğrafya tekniği
önemli yer alır.
PLAN ve HARİTALARIN SINIFLANDIRILMASI
1)kullanıldığı yere göre:
askeri, coğrafi, orman, maden, jeolojik, topoğrafik kadastro, ulaşım.. gibi
2)ölçeğine göre:
1/50 - 1/500 arası plan
1/500 - 1/20000 arası topoğrafik
1/20000 ölçeğinden daha küçüklere de coğrafik harita denir.
BAŞLICA ÖLÇME BİLGİSİ TERİMLERİ
1)ADA__bütün cepheleri sokak, cadde, meydan, akarsu gibi doğal ve yapay engellerle
çevrili parseller topluluğudur.
2)ÇAP__bir arazi parçasının veya binanın zemin üzerine konumunu, sınırlarını ve boyutlarını
göstermek için mal sahibine verilen belgedir.
3)DURUM PLANI__yapılacak binanın veya yapılar grubunun yapı sahasına nasıl yerleştirileceğini,
bu yapıların birbirleri ile ve yollarla ne şekilde bağlantı yapacağını, yapılardan arta
kalan arsanın ne şekilde kullanılacağını gösteren harita ve planlara denir.
4)GELİŞME ALANI__imar planı sınırları içinde kalan ve imar planı raporunda açıklanan
süre için (10-15 yıl) kentin gelişmesi için ayrılan alanlardır.
5)HARİTA__bir arazi parçasının belirli bir ölçekte küçültülmüş ve özel işaretlerle kağıt
üzerinde gösterilmiş olan şeklidir.
6)HATA__ölçü değerleri ile gerçek değer vaya ortalama değer arasındaki farktır.ölçü hesap ve
çizim işleri sırasında kabul edilebilecek hata miktarına da HATA SINIRI denir.
7)İMAR PLANI__bir şehrin doğal ve sosyal yapısını veri olarak alan bu veriler arasındaki mekan
ilişkilerini ve gelecekteki arazi kullanımına ait esasları gösteren ve belediyelerce
hazırlattırılan haritalar üzerine çizilen belgedir.
8)İMAR SINIRI__bir şehrin gelişme alanını içine alan en az belediye sınırlarına kadar
uzanan sınırlardır.
9)İSKAN SINIRI__imar sınırı içerisinde yapı yapılmasına izin verilen yerleşme bölgelerini
çevreleyen sınırdır.
10)KOT__bir noktanın belirli bir düzlemden olan düşey uzaklığıdır.belirli düzlem harhangi
yatay düzlem ise bu kot; itibaridir.eğer ortalama deniz yüksekliği ise bu kot gerçek kottur.
11)KOT ALANI-KOT SAYISI__kot alanları toplamının parselin tüm alanına oranından elde edilen
sayıdır.(yoğunluk)
12)KROKİ__bir arazi parçasını ve üzerindeki yapıları gösteren, tahmini ölçekli taslaklardır.
13)ÖLÇME__herhangi bir yerin haritasını çıkarmak için yapılan bütün işlemleri kapsayan
bir terimdir.
14)PAFTA__haritanın veya imar planının belirli bir bölümleme düzenine uygun olarak çizilen,
birbirleri ile kenarlaşabilen parçalardan herbirisidir.
15)PARSEL__belirli bir amaçla ayrılmış arazi parçalarının her birine verilen addır.
16)ÖLÇEK__harita ve planda belirtilmiş olan herhangi iki nokta arasındaki uzaklığın bu
noktaların arazi parçaları üzerindeki gerçek uzaklıklarına olan oranına denir.
17)APLİKASYON__harita ve plan üzerinde bulunan ve proje verilerini oluşturan tüm verilerin
arazi üzerine geçirilmesidir.örneğin bir yol güzergahının yere çakılması, bir binanın
köşelerinin işaretlenmesi.
YÜKSEKLİK ÖLÇÜMLERİ---NİVELMAN---
yeryüzü noktalarından geçen yatay düzlemler arasındaki düşey uzaklıkların ölçülmesine
nivelman denir.noktalar arasındaki düşey uzaklık farkına da kot(yükseklik) farkı denir.
büyük bölgelerde yapılan nivelman ölçümlerini aynı birim cinsinden ifade etmek ve
değerlendirmek için ortak bir kıyas yüzeyine ihtiyaç vardır.genellikle bu kıyas yüzeyi
olarak durgun haldeki denizlerin ortalama seviyesi alınmaktadır.bu noktaların bu yüzeyden
olan uzaklığına mutlak yükselti denir.
YÜKSELTİ ÖLÇMELERİNDE KULLANILAN METODLAR
1)GEOMATRİK NİVELMAN : +- 1 mm ile +- 1 cm
2)TRİGONOMETRİK NİVELMAN : +-1 cm ile +- 1 dm
3)BAROMETRİK NİVELMAN : +- 1 m ile +- 2 m arası
RÖPER NOKTASI___daha önceden nivelmanı yapılmış veya memleket nivelmanında yükseltisi belirlenmiş
olan sabit noktalardır.
özel işaretlerle duvara veya zemine tesbit edilirler.
GEOMETRİK NİVELMAN___genel olarak nivo denilen yatay düzlem yapabilen dürbünlü alet kullanılır.
nivelmanda ilk yapılan okumaya geri okuma, aradakine orta okuma, en sondakine de ileri okuma denir.
2 metod vardır:
1)YÜKSEKLİK FARKI METODU
2)GÖZETLEME DÜZLEM KODU METODU
fotoğraf: www.agri.ankara.edu.tr
